چگونه کمبود ویتامین b12 را جبران کنیم

فهرست مطالب

ویتامین B12 از جمله مواد مغذی اساسی برای بدن است که برای حفظ سلامت مغز و عملکرد مناسب سیستم عصبی ضروری است. کاهش میزان این ویتامین می‌تواند منجر به بروز مشکلات شناختی، افت تمرکز و حافظه، و در موارد وخیم، آسیب‌های عصبی جدی گردد.در این نوشته وب سایت آرسنال، همراه ما بمانید.

آیا در معرض خطر کمبود ویتامین B12 قرار دارید؟

عوامل مختلفی موجب افزایش احتمال کمبود ویتامین B12 می‌گردند. افرادی که رژیم‌های گیاه‌خواری یا وگان را دنبال می‌کنند، به دلیل عدم وجود منابع گیاهی حاوی B12، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. جراحی‌های لاغری یا اختلالات گوارشی مانند بیماری کرون و سلیاک می‌توانند جذب این ویتامین را مختل کنند.

استفاده مداوم از داروهای کاهش‌دهنده اسید معده یا افزایش سن ممکن است باعث کاهش جذب ویتامین شود. بنابراین، افراد سالمند، گیاه‌خوار و کسانی که مشکلات گوارشی دارند باید به طور منظم میزان B12 خود را کنترل کنند

فواید ویتامین B12 برای سلامتی

ویتامین B12 نقش‌های متعددی در سلامت بدن دارد:

  • تولید گلبول‌های قرمز و پیشگیری از کم‌خونی
  • بهبود عملکرد مغز، تقویت حافظه و تمرکز
  • کاهش خطر زایمان زودرس در زنان باردار
  • تقویت رشد مو و استحکام استخوان‌ها
  • بهبود خلق‌وخو و کاهش استرس روانی

همچنین، این ویتامین می‌تواند به افزایش انرژی، تقویت متابولیسم و حتی بهبود عملکرد ورزشی کمک کند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم B12 ممکن است در کنترل وزن مؤثر باشد، اگرچه هنوز به شواهد بیشتری نیاز است.

نیاز روزانه بدن به ویتامین ب۱۲

میزان نیاز روزانه ویتامین B12 بر اساس سن و شرایط فرد متفاوت است:

  • نوزادان تا ۶ ماه: ۰.۴ میکروگرم
  • کودکان ۷ ماه تا ۱۳ سال: ۰.۵ تا ۱.۸ میکروگرم
  • نوجوانان و بزرگسالان بالای ۱۴ سال: ۲.۴ میکروگرم
  • زنان باردار: ۲.۶ میکروگرم
  • زنان شیرده: ۲.۸ میکروگرم

این مقدار را می‌توان با مصرف مواد غذایی غنی از کوبالامین مانند گوشت قرمز، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات یا مکمل‌های غذایی تأمین کرد.

نحوه مصرف قرص ویتامین ب ۱۲

نحوه مصرف قرص ویتامین ب ۱۲

فاصله بین مصرف قرص ویتامین B12 به مقدار کمبود بدن و توصیه پزشک مربوط می‌شود. در شرایط کمبود شدید، ممکن است پزشک توصیه کند تا مصرف روزانه یا چند بار در هفته انجام شود تا سطح ویتامین به سرعت به مقدار طبیعی برسد.

پس از برطرف شدن کمبود، اغلب مصرف نگهدارنده به صورت هفتگی یا چند بار در ماه انجام می‌شود. در وضعیت پیشگیری، اکثر کارشناسان مصرف روزانه یا چند بار در هفته را توصیه می‌نمایند.

به هر حال، دوز دقیق و زمانبندی مصرف باید براساس مشاوره پزشک یا داروساز انجام گیرد، زیرا نیازهای هر فرد با یکدیگر متفاوت است.

ویتامین B12 برای چه مواردی مفید است؟

ویتامین B12 برای ساخت گلبول‌های قرمز، نگهداری سلامتی سیستم عصبی، و تولید DNA لازم است. بدن نمی‌تواند این ویتامین را تولید کند و باید آن را از طریق تغذیه یا مکمل‌ها دریافت نماید.

کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به کم‌خونی، سستی، خستگی، افت تمرکز و آسیب به سیستم عصبی گردد. با توجه به اینکه بعضی افراد جذب مناسب ندارند یا از رژیم گیاهی پیروی می‌کنند، کمبود ویتامین B12 در بین جمعیت، به ویژه در بین سالمندان، رایج‌تر است.

علائم بالا بودن ویتامین B12 در زنان و مردان

افزایش غیرعادی سطح کوبالامین معمولاً ناشی از مصرف بیش از حد مکمل یا بیماری‌های زمینه‌ای است. نشانه‌های افزایش B12 می‌تواند شامل تهوع، نگرانی، سردرد، سرگیجه یا انقباض عضلات باشد.

در مواقع نادر، تزریق بیش از حد ممکن است موجب ایجاد ضربان نامنظم قلب یا کاهش سطح پتاسیم در خون گردد. در این وضعیت، لازم است با پزشک صحبت کرده و دلیل بالا رفتن سطح ویتامین را مورد بررسی قرار دهیم

عوامل خطر کمبود ویتامین B12

برخی گروه‌ها بیشتر در معرض کمبود این ویتامین قرار دارند، از جمله:

  • سالمندان
  • گیاه‌خواران و وگان‌ها
  • مبتلایان به دیابت (به‌ویژه مصرف‌کنندگان متفورمین)
  • بیماران مبتلا به کرون یا سلیاک
  • زنان باردار و شیرده
  • افرادی که جراحی بای‌پس معده انجام داده‌اند
  • کسانی که داروهای ضداسید معده یا آنتی‌هیستامین مصرف می‌کنند

در این گروه‌ها، انجام منظم آزمایش خون برای ارزیابی سطح کوبالامین توصیه می‌شود.

هدف از انجام تست ویتامین B12 چیست

هدف اصلی آزمایش کوبالامین، ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای بدن و شناسایی کم‌خونی یا مسائل عصبی ناشی از کمبود است. پزشکان معمولاً این آزمایش را در صورت وقوع علائمی چون خستگی، گیجی، ضعف، بی‌حسی، زوال حافظه یا رنگ‌پریدگی پوست تجویز می‌کنند.

این آزمایش در شناسایی دو وضعیت خاص نیز کاربرد دارد:

کم‌خونی پرنیشیوز

نوعی کم‌خونی است که به دلیل ناتوانی بدن در جذب ویتامین B12 بوجود می‌آید. نشانه‌های آن شامل کسالت، کمبود اشتها، زبان ورم‌کرده و رنگ‌پریدگی است.

متن ارائه شده را برای من ارسال کنید تا بتوانم آن را پارافrase کنم. افزایش میزان فولات در سرم

اگر سطح فولات در خون افزایش یابد، ممکن است کمبود B12 به طور پنهان باقی بماند و مشکلات عصبی را شدیدتر کند. به همین خاطر، در صورت مشاهده فولات بالا، بررسی سطح B12 نیز صورت می‌گیرد.

روش اجرای آزمایش کوبالامین

برای انجام آزمایش کوبالمین معمولاً لازم است ۶ تا ۸ ساعت ناشتا باشید. پزشک ممکن است توصیه کند برخی داروها به‌طور موقت متوقف شوند، زیرا ممکن است بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند

درمان سطوح غیرطبیعی کوبالامین

۱. درمان کمبود ویتامین B12

وقتی کمبود وجود داشته باشد، پزشک معمولاً برای افزایش سریع سطح ویتامین B12، تزریق عضلانی آن را تجویز می‌کند. در موارد ملایم‌تر، قرص، کپسول یا قرص‌های زیرزبانی مناسب است.

معمولاً بهترین زمان برای مصرف این ویتامین صبح‌هاست تا از تأثیر احتمالی آن بر خواب جلوگیری گردد. اگر مصرف مکمل باعث ایجاد ناراحتی در معده می‌شود، بهتر است آن را با غذا مصرف کرد.

اضافه کردن منابع غذایی سرشار از B12 مانند گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات و غلات غنی‌شده به برنامه غذایی بسیار مؤثر است

۲. درمان افزایش سطح ویتامین B12

اگر سطح B12 به طور غیرطبیعی بالا باشد، ابتدا باید بیماری زمینه‌ای مانند مشکلات کبد، کلیه یا اختلال خونی شناسایی و درمان شود. در بیشتر موارد، خودِ افزایش ویتامین خطرناک نیست اما می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد.

ویتامین B12 در چه غذاهایی وجود دارد

ویتامین B12 در چه غذاهایی وجود دارد

منابع اصلی ویتامین B12 شامل:

  • گوشت قرمز (به‌ویژه جگر گاو)
  • ماهی‌های چرب مانند سالمون و تون
  • تخم‌مرغ و لبنیات
  • مرغ و بوقلمون
  • غلات و نوشیدنی‌های غنی‌شده با ویتامین B12

افراد گیاه‌خوار می‌توانند از مکمل‌ها یا مواد غذایی غنی‌شده برای تأمین نیاز روزانه خود استفاده کنند.

کمبود ویتامین B12 و بروز افکار منفی

ویتامین B12 در ایجاد مواد شیمیایی مغز مثل سروتونین اهمیت دارد. کاهش میزان آن می‌تواند منجر به ظهور اضطراب، افسردگی و افکار منفی گردد.

افراد سالخورده، گیاه‌خواران و افرادی که به بیماری‌های گوارشی مبتلا هستند، بیشتر از سایرین در معرض این خطر قرار دارند. استفاده منظم از مواد غذایی سرشار از B12 مانند ماهی سالمون، تخم‌مرغ، گوشت قرمز و حبوبات یا مصرف مکمل‌ها می‌تواند به بهبود حالت روحی و جلوگیری از بروز علائم افسردگی کمک کند.

ویتامین B12 چیست و چقدر اهمیت دارد

ویتامین B12 یکی از اعضای کلیدی خانواده ویتامین‌های گروه B است که نقش اساسی در بهداشت کلی بدن ایفا می‌کند. این ویتامین در ایجاد گلبول‌های قرمز، کارکرد درست سیستم عصبی و تولید DNA نقش دارد. بدون مقدار کافی این ویتامین، بدن قادر به انجام وظایف طبیعی خود نخواهد بود و ممکن است با مشکلاتی نظیر کم‌خونی، صدمات عصبی و اختلال در حافظه مواجه گردد.

همچنین، ویتامین B12 برای رشد سلول‌ها، حفظ انرژی و عملکرد صحیح ذهنی ضروری می‌باشد. از این رو، تأمین روزانه آن از طریق تغذیه یا مکمل‌ها برای حفظ سلامت بدن بسیار حائز اهمیت است.  بهترین سایت شرط بندی

ویتامین B12 باید چند باشد

محدوده طبیعی سطح ویتامین B12 در خون معمولاً به صورت زیر است:

  • کمتر از ۲۰۰ پیکوگرم در میلی‌لیتر: کمبود B12
  • بین ۲۰۰ تا ۹۰۰ پیکوگرم در میلی‌لیتر: سطح طبیعی
  • بیش از ۹۰۰ پیکوگرم در میلی‌لیتر: سطح بالا

سطح پایین ممکن است نشانه کم‌خونی یا مشکلات جذب باشد، در حالی که سطح بالا معمولاً به بیماری‌های کبدی، دیابت یا نارسایی کلیه مربوط می‌شود.

کمبود ویتامین B12 چه میکند

کمبود ویتامین B12 زمانی اتفاق می‌افتد که مقدار این ویتامین در بدن کمتر از سطح طبیعی باشد. این وضعیت اغلب به دلیل تغذیه نادرست، اختلالات جذب در سیستم گوارشی، یا افزایش نیاز بدن به این ویتامین بروز می‌کند.

به دلیل اینکه B12 در فرایندهای حیاتی بدن اهمیت دارد، کمبود آن می‌تواند منجر به بروز کم‌خونی، ضعف عصبی، کاهش تمرکز و افت کارکرد شناختی گردد

علائم کمبود B12

کمبود این ویتامین علائم متعددی دارد که شدت آن‌ها بسته به میزان کمبود متفاوت است:

خستگی

یکی از نخستین نشانه‌ها، حس خستگی پایدار است. ویتامین B12 در تولید گلبول‌های قرمز نقش دارد و کمبود آن موجب کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن می‌شود که پیامدش احساس ضعف و بی‌حالی خواهد بود.

پوست رنگ‌پریده یا متمایل به زرد

کم‌خونی ناشی از فقدان B12 ممکن است موجب رنگ‌پریدگی پوست و در برخی موارد یرقان چشم‌ها گردد، به دلیل اینکه بدن نمی‌تواند گلبول‌های قرمز سالم بسازد.

سردرد

کمبود ویتامین B12 ممکن است باعث بروز میگرن یا سردردهای عصبی شود. مطالعات نشان می‌دهند که افرادی که ویتامین بیشتری دارند، کمتر به سردرد مبتلا می‌شوند.

نشانه‌های افسردگی

ویتامین B12 در کنترل روحیه و سلامت مغز اهمیت دارد. کاهش آن می‌تواند منجر به افزایش هموسیستئین و در نتیجه ظهور علائم افسردگی، اضطراب یا تغییرات احساسی گردد.

مشکلات گوارشی

کاهش این ویتامین ممکن است با نشانه‌هایی مانند حالت تهوع، گاز، یبوست یا اسهال همراه باشد که به دلیل اختلال در کارکرد سیستم گوارشی است.

مشکل در تمرکز و افت ذهنی

با توجه به اینکه B12 برای کارکرد سلول‌های عصبی ضروری است، کمبود آن می‌تواند منجر به کاهش تمرکز، فراموشی و ضعف ذهنی، به‌ویژه در افراد مسن گردد.

تورم و ناراحتی زبان و دهان

یکی از علائم رایج کمبود B12، گلوسیت (تورم زبان) می‌باشد. زبان ممکن است متورم، قرمز یا دردناک شود و گاهی اوقات زخم‌های دهان نیز دیده می‌شود.

سوزن‌سوزن شدن دست و پا

احساس سوزن‌سوزن یا بی‌حسی در اعضای بدن (پارستزی) ممکن است نشانه‌ای از آسیب عصبی به دلیل کمبود B12 باشد. این نشانه در بیماران دیابتی یا افرادی که متفورمین مصرف می‌کنند، شایع‌تر است.

گرفتگی و ضعف عضلانی

اختلال در کارکرد اعصاب حرکتی ممکن است موجب ضعف، انقباض عضلات و حتی دشواری در حفظ تعادل گردد.

اختلالات نعوظ

در مردان، کمبود B12 می‌تواند به دلیل افزایش سطح هموسیستئین مشکلاتی مانند اختلال در نعوظ ایجاد کند

مشکلات بینایی

در موارد شدید، کاهش B12 ممکن است باعث آسیب به عصب بینایی و تاری دید گردد.

کمبود B12 چگونه شناسایی و درمان می‌شود

کمبود B12 چگونه شناسایی و درمان می‌شود

شناسایی کمبود B12

پزشک در ابتدا به بررسی علائم بالینی نظیر خستگی، ناتوانی، تغییرات رنگ پوست و اختلالات عصبی می‌پردازد. سپس با آزمایش خون، سطح ویتامین B12، هموسیستئین و متیل‌مالونیک اسید (MMA) را بررسی می‌کند. مقدار زیاد این دو ماده می‌تواند نشان‌دهنده کمبود ویتامین باشد.

درمان کمبود B12

روش درمان به شدت کمبود بستگی دارد:

  • رژیم غذایی مناسب: مصرف گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات و غلات غنی‌شده.
  • مکمل خوراکی: قرص یا کپسول B12 برای موارد خفیف تا متوسط.
  • تزریق ویتامین B12: در موارد شدید یا مشکلات جذب، تزریق عضلانی انجام می‌شود. بهترین سایت بت ایرانی
  • درمان علت اصلی: در صورت وجود بیماری‌های گوارشی، مصرف داروها یا جراحی معده، باید هم‌زمان علت زمینه‌ای نیز برطرف شود.

چگونه کمبود ویتامین B12 را جبران کنیم

برای رفع کمبود این ویتامین، ابتدا لازم است دلیل آن شناسایی گردد. اگر علت آن رژیم غذایی ناکافی باشد، مصرف غذاهای سرشار از B12 مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخم‌مرغ می‌تواند موثر باشد.

اگر جذب مواد مغذی در بدن با مشکل مواجه شود، مکمل‌های خوراکی یا ویتامین‌های تزریقی تجویز می‌گردند. علاوه بر این، گیاهخواران و وگان‌ها می‌توانند از محصولات حاوی ویتامین B12 استفاده کنند تا نیازهای بدنشان برآورده شود.

قرص ویتامین B12 برای چه چیزهایی مفید است؟

قرص ویتامین B12 یکی از مکمل‌های رایج برای تأمین نیاز روزانه بدن به این ویتامین ضروری است. استفاده از آن موجب ارتقاء تولید گلبول‌های قرمز، افزایش انرژی و جلوگیری از کم‌خونی خواهد شد.

این ویتامین همچنین از سلامت اعصاب حمایت می‌کند، تمرکز و حافظه را بهبود می‌بخشد و به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی از طریق پایین آوردن سطح هموسیستئین یاری می‌رساند.

در مادران باردار، ویتامین B12 نقش حیاتی در توسعه درست جنین ایفا می‌کند. استفاده از این مکمل برای افراد سالخورده، گیاه‌خواران و کسانی که با مشکلات جذب مواجهند، به‌طور خاص توصیه می‌شود.

آمپول ب ۱۲ هر چند وقت یک بار باید تزریق شود؟

تعداد تزریق‌های ویتامین B12 به وضعیت سلامت و میزان کمبود بدن وابسته است. پزشک معمولاً در ابتدا برای جبران سریع کمبود، تزریق‌های هفتگی را تجویز می‌کند تا سطح ویتامین به حالت طبیعی برگردد.

پس از تثبیت شرایط، فاصله بین تزریق‌ها می‌تواند به یک بار در هر ماه کاهش یابد. در بعضی موارد پزشک ممکن است دوز نگهدارنده را هر سه ماه یک‌بار تجویز نماید.

بنابراین، برنامه دقیق تزریق باید زیر نظر پزشک و متناسب با نیاز فرد تنظیم شود تا بهترین نتیجه درمانی حاصل گردد.

مناسب‌ترین زمان برای استفاده از قرص ویتامین B12

بهترین زمان برای مصرف ویتامین B12 صبح‌ها، قبل از صبحانه است. این ویتامین به ارتقای انرژی و کم کردن احساس خستگی یاری می‌نماید.

استفاده از آن در ساعات اولیه روز به افزایش جذب و جلوگیری از مشکلات خواب در شب کمک می‌کند. در صورت بروز مشکلات گوارشی، می‌توان آن را در کنار وعده غذایی استفاده کرد.

پارسا طهماسبی کشتی گیر

ویتامین B12 به صورت خوراکی مناسب‌تر است یا به شکل عضلانی؟

معمولاً تزریق عضلانی ویتامین B12 در مواقع کمبود شدید یا مشکلات جذب گوارشی پیشنهاد می‌شود. این شیوه جذب سریعتری ارائه می‌دهد و به طور مستقیم سطح ویتامین را در بدن افزایش می‌دهد.

در مقابل، برای افرادی که جذب طبیعی دارند، مصرف خوراکی گزینه‌ای ساده‌تر و مناسب‌تر است.

با مصرف منظم، قرص یا قطره زیرزبانی B12 قادر است نیاز روزانه بدن را برآورده سازد. سایت شرط بندی فارسی

خصوصیات ویتامین B12

ویتامین B12 یکی از عناصر ضروری بدن است که در فرآیندهای گوناگونی شامل تولید گلبول‌های قرمز، حفظ سلامت سیستم عصبی و سنتز DNA نقش ایفا می‌کند. این ویتامین همچنین به افزایش انرژی و کاهش حس خستگی یاری می‌رساند. دانلود اپلیکیشن جت بت

مهم‌ترین خواص ویتامین B12 عبارت‌اند از:

  • پیشگیری از کم‌خونی
  • حمایت از عملکرد سیستم عصبی
  • افزایش سطح انرژی و کاهش خستگی
  • بهبود تمرکز و تقویت حافظه
  • کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی

تداخلات دارویی قرص B12 چیست

مصرف ویتامین B12 معمولاً بی‌خطر است، اما ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. این تداخل می‌تواند بر جذب یا اثر مکمل تأثیر بگذارد.

داروهایی که ممکن است با ویتامین B12 تداخل ایجاد کنند شامل:

  • متفورمین (داروی کنترل دیابت)
  • آنتی‌اسیدها مانند گاویسکون
  • داروهای مهارکننده H2 مثل رانیتیدین، فاموتیدین و سایمتیدین
  • مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) مانند امپرازول، پنتوپرازول و لانزوپرازول
  • برخی آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله کلرامفنیکل و نئومایسین
  • قرص‌های ضدبارداری خوراکی ترکیبی

به منظور جلوگیری از تداخل دارویی، توصیه می‌شود قبل از استفاده از مکمل B12، با پزشک یا داروساز صحبت شود.

ویتامین B12 برای کارکرد درست مغز، سیستم عصبی و تولید خون ضروری است. کاهش آن می‌تواند عواقب سنگینی به دنبال داشته باشد، اما از طریق تغذیه صحیح و در صورت لزوم، استفاده از مکمل یا تزریق منظم، می‌توان سطح آن را در سطح طبیعی نگه داشت. برای مشخص کردن مقدار و روش مصرف مناسب، نظر پزشک همیشه مهم است

چه میوه‌هایی ویتامین B12 دارند

هیچ میوه تازه‌ای به طور طبیعی حاوی ویتامین B12 نیست. با این حال، برخی از آبمیوه‌ها یا محصولات میوه‌ای صنعتی با ویتامین B12 غنی‌سازی می‌شوند و می‌توانند بخشی از نیاز بدن را تأمین کنند.

نمونه‌هایی از این منابع شامل:

  • آب پرتقال غنی‌شده با ویتامین B12
  • اسموتی‌ها و پودرهای میوه‌ای تقویت‌شده با B12
  • نوشیدنی‌های گیاهی غنی‌شده

در صورتی که رژیم غذایی شما عمدتاً گیاهی است، استفاده از این محصولات یا مکمل‌های غذایی توصیه می‌شود. دانلود برنامه وان ایکس بت با لینک مستقیم

عوارض قرص B12 چیست

قرص ویتامین B12 در بیشتر موارد ایمن است و عارضه خاصی ندارد، اما در برخی افراد ممکن است عوارض خفیف یا نادر ایجاد کند.
احتمال بروز عوارض زیر وجود دارد:

  • ناراحتی‌های گوارشی یا اسهال
  • سرگیجه و سردرد
  • خشکی یا درد مفاصل
  • واکنش‌های آلرژیک و تورم پوست
  • التهاب زبان یا خارش بدن
  • بی‌حسی یا گزگز در اندام‌ها
  • افزایش تعداد گلبول‌های قرمز
  • نامنظم شدن ضربان قلب در موارد نادر

در صورت بروز هر یک از این علائم، باید مصرف مکمل قطع و با پزشک مشورت شود.

کمبود کدام ویتامین باعث افکار منفی می‌شود

سلامت روان ارتباط تنگاتنگی با سطح ویتامین D دارد. این ویتامین در عملکردهای حیاتی بدن مانند جذب کلسیم و فسفر، بازسازی سلول‌ها و رشد بافت‌های مغزی نقش مهمی ایفا می‌کند.
کمبود ویتامین D می‌تواند موجب کاهش انرژی، افسردگی، اضطراب و بروز افکار منفی شود.
منبع اصلی تأمین این ویتامین نور خورشید است، اما ماهی‌های چرب مانند سالمون و ساردین نیز از منابع غذایی غنی آن محسوب می‌شوند. 

در مواقعی که کمبود وجود دارد، استفاده از مکمل‌های ویتامین D به تجویز پزشک می‌تواند به بهبود حالت روحی و سلامت روانی یاری رساند.

کمبود ویتامین ب ۱۲ باعث چه میشود عوارض کمبود ویتامین b12 فواید ویتامین b12 عوارض قرص ویتامین b12 میزان نرمال ویتامین b12 ویتامین ب مورد نیاز بدن عوارض بالا بودن ویتامین ب ۱۲ قرص ویتامین b12 کمبود ویتامین B12 تست ویتامین ب ۱۲ آزمایش کوبالامین درمان کمبود گلبول سفید غذاهایی که ویتامین ب۱۲ دارد ویتامین ب ۱۲ ویتامین b12 کمبود ویتامین ب۱۲ علائم کمبود ویتامین ب۱۲ قرص ب۱۲ آمپول ب ۱۲

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

قرص های آرام‌بخش گیاهی پارسا  عملکرد ضعیف مسی در ضربات پنالتی

یک دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید