بنیامین نتانیاهو (Benjamin Netanyahu) یکی از چهرههای شاخص و جنجالی در سیاست اسرائیل است که نقش مؤثری در تحولات منطقه خاورمیانه ایفا کرده است. در این نوشته با وب سایت مجله خبری آرسنال همراه ما بمانید.
نام کامل | بنیامین نتانیاهو |
---|---|
تاریخ تولد | ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹ (۷۵ ساله) |
محل تولد | تلآویو، اسرائیل |
ملیت | یهودیان اروپای شرقی |
تعداد فرزندان | ۳ |
عنوان | نخستوزیر اسرائیل |
قد | ۱.۸۰ سانتیمتر |
تعداد ازدواج ها | ۳ |
همسر فعلی | سارا بنآرتزی |
زندگینامه بنیامین نتانیاهو
پس از فارغالتحصیلی از دبیرستان در سال ۱۹۶۷، نتانیاهو به اسرائیل بازگشت تا به نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) بپیوندد. او آموزشهای نظامی را به عنوان سرباز رزمی گذراند و به مدت پنج سال در واحد نیروهای ویژه “سایرت متکل” خدمت کرد.
نتانیاهو در جریان جنگ فرسایشی ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ در عملیاتهای برونمرزی متعددی شرکت داشت، از جمله نبرد معروف «کرامه» در مارس ۱۹۶۸، زمانی که ارتش اسرائیل به اردن حمله کرد تا یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) را دستگیر کند، اما با تلفات سنگین عقبنشینی کرد. او در این واحد به فرماندهی تیم ارتقا یافت و در چندین نوبت در جریان درگیریها زخمی شد.
از جمله دیگر مأموریتهای او میتوان به حمله اسرائیل به لبنان در سال ۱۹۶۸ و عملیات نجات هواپیمای ربودهشده «سبنا پرواز ۵۷۱» در مه ۱۹۷۲ اشاره کرد، که در جریان آن از ناحیه شانه مورد اصابت گلوله قرار گرفت. نتانیاهو در سال ۱۹۷۲ از خدمت فعال مرخص شد، اما به عنوان عضو ذخیره در سایرت متکل باقی ماند.
پس از مرخصی از خدمت، برای ادامه تحصیل به ایالات متحده رفت، اما در اکتبر ۱۹۷۳ برای شرکت در جنگ یوم کیپور به اسرائیل بازگشت. او در حملات ویژه علیه نیروهای مصری در امتداد کانال سوئز شرکت داشت و سپس رهبری یک عملیات کماندویی را در عمق خاک سوریه بر عهده گرفت، جزئیات این عملیات هنوز محرمانه است.
بنیامین نتانیاهو زندگینامه
نتانیاهو اواخر سال ۱۹۷۲ به ایالات متحده بازگشت تا در مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) رشته معماری را ادامه دهد. پس از بازگشت کوتاهمدت به اسرائیل برای شرکت در جنگ یوم کیپور، دوباره به آمریکا بازگشت و تحت نام «بن نیتای» در فوریه ۱۹۷۵ مدرک کارشناسی معماری را دریافت کرد و در سال ۱۹۷۶ از مدرسه مدیریت اسلون MIT مدرک کارشناسی ارشد گرفت.
همزمان، او در حال تحصیل دکتری در رشته علوم سیاسی بود، اما پس از کشته شدن برادرش در عملیات انتبه، تحصیلات دکترایش را نیمهتمام گذاشت.
بیوگرافی بنیامین نتانیاهو
بنیامین “بیبی” نتانیاهو (متولد ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹) سیاستمدار اسرائیلی است که از سال ۲۰۲۲ تاکنون در سمت نخستوزیری اسرائیل قرار دارد و قبلاً در دو دوره دیگر، از ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۹ و از ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۱، این مقام را بر عهده داشت. نتانیاهو با بیش از ۱۷ سال فعالیت در این نقش، رکورددار طولانیترین دوره نخستوزیری در تاریخ اسرائیل است.
نتانیاهو در تلآویو و در خانوادهای یهودی سکولار به دنیا آمد. او دوران کودکی خود را در بیتالمقدس غربی و همچنین در ایالات متحده آمریکا سپری کرد. در سال ۱۹۶۷، برای پیوستن به نیروهای دفاعی اسرائیل، به کشور بازگشت و به عنوان کاپیتان در نیروهای ویژه “سایرت متکل” خدمت کرد. پس از مدتی، با دریافت درجه افتخاری، از خدمت مرخص شد.
در سال ۱۹۷۲، بار دیگر به آمریکا رفت و پس از فارغالتحصیلی از مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)، در یک شرکت مشاوره در بوستون فعالیت کرد. او در سال ۱۹۷۸ به اسرائیل بازگشت و مؤسسه ضدتروریسم «یوناتان نتانیاهو» را تأسیس کرد. بین سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۸، نتانیاهو به عنوان سفیر اسرائیل در سازمان ملل فعالیت داشت.
بنیامین نتانیاهو بیوگرافی
در دانشگاه MIT، نتانیاهو فشار زیادی را تحمل کرد و همزمان در دانشگاه هاروارد نیز دروسی میگذراند. او توانست مدرک کارشناسی معماری خود را در مدت دو سال و نیم اخذ کند، هرچند که در این راه به دلیل جنگ یوم کیپور، یک وقفه داشت. استادش، لئون بی. گروزیر، گفته بود: «او فوقالعاده عمل کرد. بسیار باهوش، منظم، قدرتمند و مصمم بود. میدانست چه میخواهد و چگونه باید به هدفش برسد.»
در این دوره، او نام خود را به «بنیامین بن نیتای» تغییر داد (نیتای به معنای کوه نیتای و نام حکیم یهودیای است که پدرش نیز از آن بهعنوان نام مستعار برای مقالاتش استفاده میکرد). بعدها نتانیاهو در مصاحبهای اظهار داشت که این تغییر نام را برای سهولت تلفظ آن توسط آمریکاییها انجام داده است. رقبای سیاسیاش این موضوع را بهعنوان دلیلی برای کاهش هویت و وفاداری ملی اسرائیلی او مطرح کردهاند.
در سال ۱۹۷۶، برادر بزرگتر نتانیاهو، یوناتان نتانیاهو، کشته شد. یوناتان فرمانده واحد سایرت متکل بود که بنیامین نیز در آن خدمت میکرد. او تنها کشته اسرائیلی در عملیات ضدتروریستی «توهم رعد» (Operation Thunderbolt) بود؛ عملیاتی که در آن بیش از ۱۰۰ گروگان، عمدتاً اسرائیلی، که توسط تروریستها ربوده شده و به فرودگاه انتبه در اوگاندا منتقل شده بودند، نجات یافتند.
بنیامین نتانیاهو
نتانیاهو فرزند دوم از سه فرزند خانواده بود. در ابتدا در اورشلیم (بیتالمقدس) بزرگ شد و تحصیل کرد. در مدرسه ابتدایی «هنریتا سُلد» تحصیل میکرد. گزارشی از سوی معلم کلاس ششم او، «روت روبنشتاین»، نشان میدهد که نتانیاهو دانشآموزی مؤدب، خوشرفتار و کمککننده بوده و از او بهعنوان فردی «مسئول و وقتشناس» یاد شدهاست. همچنین او را خوشبرخورد، منظم، شاد، شجاع، فعال و مطیع توصیف کردهاند.
کودکی بنیامین نتانیاهو
در فاصله زمانی ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۸، و مجدد از ۱۹۶۳ تا ۱۹۶۷، خانواده نتانیاهو در ایالات متحده و در منطقه «چلتنهام تاونشیپ» در حومه فیلادلفیا، پنسیلوانیا سکونت داشتند؛ جایی که پدرش، بنصیون نتانیاهو، در کالج دراپسی تدریس میکرد.
نوجوانی بنیامین نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو در دبیرستان چلتنهام درس خواند و از آنجا فارغالتحصیل شد. او در فعالیتهای خارج از درسی مانند باشگاه مناظره، باشگاه شطرنج و تیم فوتبال مشارکت داشت.
بنیامین و برادرش، «یوناتان»، از سبک زندگی سطحی و ظاهربینانهای که در آن منطقه رایج بود، ناراضی بودند؛ از جمله از جنبشهای فرهنگی محبوب در میان جوانان آن زمان و همچنین گرایشهای لیبرال کنیسه اصلاحطلب «تمپل جودیا» در فیلادلفیا، که خانوادهاش در آن فعالیت میکردند.
بنیامین نتانیاهو کیست؟
نخستوزیر اسرائیل
پرتره رسمی، ۲۰۲۳
سمت فعلی: نخستوزیر اسرائیل
آغاز به کار: ۲۹ دسامبر ۲۰۲۲
رئیسجمهور: اسحاق هرتزوگ
معاون: یاریو لوین
پیش از او: یائیر لاپید
متولد: ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹ (۷۵ ساله)
محل تولد: در تلآویو، اسرائیل
بنیامین نتانیاهو چه کسی هست
بنیامین نتانیاهو یک سیاستمدار و دیپلمات برجسته اسرائیلی است. او رهبر حزب لیکود از سال ۱۹۹۳ تاکنون و نخستوزیر اسرائیل در سه دوره مختلف بوده است. او اسرائیلی است و در ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹ در تلآویو متولد شده است. اصالت خانوادگی او عمدتاً به یهودیان اروپای شرقی (اشکنازی) باز میگردد.
ملیت بنیامین نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو اسرائیلی است. او در ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹ در تلآویو (حالاً تلآویو-یافا)، اسرائیل متولد شده و تابعیت اسرائیلی دارد.
اصالت بنیامین نتانیاهو
اصالت خانوادگی او عمدتاً از یهودیان اروپای شرقی (اشکنازیها) است:
– جد پدریاش، ناتان مایلیکوفسکی، در سال ۱۸۷۹ در منطقه بلاروس کنونی (امپراتوری روسیه) متولد شد و بعدها با خانوادهاش به فلسطین مهاجرت کرد.
– پدرش، بنزیون نتانیاهو (متولد مایلیکوفسکی در ورشو)، تاریخنگار برجستهای بود که پس از مهاجرت به فلسطین، نام خانوادگی خود را به «نتانیاهو» تغییر داد.
– مادرش، زیلا سگال، از خانوادهای یهودی با ریشههایی در لیتوانی و آمریکا است.
– بر اساس آزمایش DNA و اعلام نتانیاهو، او دارای نسب سفاردی (یهودیان اسپانیایی) نیز میباشد.
قد بنیامین نتانیاهو
۱.۸۰ متر
سن بنیامین نتانیاهو
۷۵ ساله (تا تاریخ ۲۳ ژوئن ۲۰۲۵)
خانواده بنیامین نتانیاهو
نتانیاهو در سال ۱۹۴۹ در تلآویو به دنیا آمد. پدر او، «بِنصیون نتانیاهو» (با نام اصلی “میلیکوفْسکی”، ۱۹۱۰–۲۰۱۲)، که در ورشو به دنیا آمده بود، مورخی بود که در دوره طلایی یهودیان در اسپانیا تخصص داشت.
پدربزرگ پدری او، ناتان میلیکوفْسکی، خاخام و نویسندهای صهیونیست بود. زمانی که پدرش به فلسطین تحت قیمومیت بریتانیا مهاجرت کرد، نام خانوادگی خود را از “میلیکوفْسکی” به “نتانیاهو” تغییر داد، که در عبری به معنای «خدا عطا کرده» است.
اگرچه خانوادهٔ نتانیاهو عمدتاً اشکنازی (یهودیان اروپای شرقی) هستند، او اعلام کرده است که آزمایش دیانای نشان داده است که مقداری تبار سفاردی (یهودیان اسپانیاییتبار یا شمال آفریقا) دارد. او همچنین مدعی است که از نسل «گائون ویلنا» (Vilna Gaon)، یکی از علمای بزرگ یهود در قرن ۱۸، است.
بنیامین نتانیاهو و مادرش
مادر او، «تسیلا سگال» (۱۹۱۲–۲۰۰۰)، در پتَح تیکوا، واقع در ولایت اورشلیم (در زمان حاکمیت امپراتوری عثمانی)، به دنیا آمده بود. خانوادهاش در سال ۱۹۱۱ از مینیاپولیس به آنجا مهاجرت کرده بودند؛ پیشتر، در دهه ۱۸۷۰، از لیتوانی به ایالات متحده مهاجرت کرده بودند. تسیلا در مؤسسه حقوقی «گریز این» در لندن حقوق خوانده بود.
ثروت بنیامین نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، داراییهای قابل توجهی دارد که عمدتاً از سرمایهگذاریهای ملکی، درآمدهای سخنرانی و مشاورههای استراتژیک تأمین شده است. بر اساس گزارشهای مختلف، برآوردهای متفاوتی از ثروت خالص او ارائه شده است.
ثروت نتانیاهو
در سال ۲۰۲۰، گزارشهایی از داراییهای او به ارزش حدود ۱۴ میلیون دلار (معادل ۵۰ میلیون شِکِل اسرائیل) منتشر شد که شامل ویلاهای لوکس در کِساریا و اورشلیم، آپارتمانهای مسکونی و سهام در شرکتهای مختلف بود.
برخی منابع، مانند سایت “Assets Magazine”، ثروت خالص نتانیاهو را تا ۸۰ میلیون دلار تخمین زدهاند، که شامل املاک گرانقیمت در اسرائیل و آمریکا است؛ از جمله خانهای در کِساریا به ارزش بیش از ۱۰ میلیون دلار و پنتهاوسی در تلآویو به ارزش بیش از ۱.۸ میلیون دلار.
همچنین، برخی دیگر منابع، مانند “Mac Issues”، ثروت خالص او را حدود ۱۳ میلیون دلار برآورد کردهاند که از ترکیب درآمدهای دولتی، سخنرانیها، فروش کتابها و سرمایهگذاریهای ملکی حاصل شده است.
خانههای بنیامین نتانیاهو
نتانیاهو مالک چندین ملک ارزشمند است:
– ویلا در کِساریا: خانهای لوکس به مساحت ۵۰۰ متر مربع با استخر، که در سال ۲۰۰۲ به قیمت حدود یک میلیون دلار خریداری شده و اکنون ارزش آن به بیش از ۵ میلیون دلار رسیده است.
– پنتهاوس در اورشلیم: آپارتمانی دوطبقه در خیابان غزّه به مساحت ۲۴۰ متر مربع، که ارزش آن حدود ۲.۹ میلیون دلار تخمین زده میشود.
– خانه تاریخی در محله کاتامون اورشلیم: مالکیت ۵۰٪ از این ملک که به ارث برده شده و ارزش آن به دلیل موقعیت و پتانسیل توسعه، بسیار بالا است.
ماشینهای بنیامین نتانیاهو
خودروی رسمی بنیامین نتانیاهو یک لیموزین فولآرمور ویژه است:
– آئودی A8 سکیوریتی (Audi A8 Security)
نتانیاهو عمل جراحی
– از حدود سال ۲۰۰۳، نتانیاهو به بیماری بلاک دسته راست قلب (Right Bundle Branch Block یا RBBB) مبتلا بوده است.
– در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۲۰۲۳، یک دستگاه تنظیمکننده ضربان قلب (پیسمیکر) در بدن او کاشته شده است.
– در مارس ۲۰۲۴، یک فتق (هرنیا) در بدنش تشخیص داده شده است.
– در دسامبر ۲۰۲۴، به دلیل عفونت دستگاه ادراری ناشی از بزرگ شدن پروستات، پروستات او برداشته شده است.
زندگی شخصی بنیامین نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، از سال ۱۹۹۱ با سارا بنآرتزی (Netanyahu) ازدواج کرده است. سارا در نوامبر ۱۹۵۸ در شهر کیریات تیوُن، در شمال اسرائیل و نزدیک به حیفا، متولد شد. او دختر شموئل بنآرتزی، معلم، شاعر و نویسنده اسرائیلی، و خواهر سه برادر است که همگی قهرمانان مسابقات ملی تلمود در اسرائیل بودهاند.
همسر نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو سه بار ازدواج کرده است و رابطههای خارج از چارچوب ازدواج نیز داشته است:
مریم وایزمن (Miriam Weizmann) – همسر اول
نتانیاهو در زمان خدمت نظامی با او آشنا شد. در سال ۱۹۷۲، هر دو به آمریکا مهاجرت کردند؛ نتانیاهو در دانشگاه MIT تحصیل میکرد و وایزمن در دانشگاه براندایس. ازدواج آنها منجر به تولد دختری به نام نوعا (Noa) در سال ۱۹۷۸ شد. اما پس از فاش شدن رابطهی نتانیاهو با زن دیگری، این ازدواج به طلاق انجامید.
فلور کیتس (Fleur Cates) – همسر دوم
نتانیاهو او را در کتابخانه دانشگاه در سال ۱۹۷۸ ملاقات کرد. کیتس بریتانیایی و غیروبودی بود، اما بعدها برای ازدواج با نتانیاهو به دین یهود گروید. ازدواج آنها در سال ۱۹۸۱ صورت گرفت و در سال ۱۹۸۸ به طلاق انجامید.
سارا بنآرتزی (Sara Ben-Artzi) – همسر سوم و کنونی
در سال ۱۹۹۱ با هم ازدواج کردند. سارا در آن زمان مهماندار هواپیمایی العال و دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بود. آنها دو فرزند دارند. در سال ۱۹۹۳، نتانیاهو در یک برنامه تلویزیونی زنده اعتراف کرد که رابطهای خارج از ازدواج با مشاور روابط عمومیاش، روت بار (Ruth Bar)، داشته است. او ادعا کرد که رقیب سیاسیاش ویدیویی از این رابطه را ضبط کرده و از آن برای باجخواهی استفاده کرده است.
همچنین، گزارشهایی درباره دوستی ۲۰ سالهی او با زن ایتالیایی-آمریکایی به نام کاترین پرایس-موندادوری منتشر شده است.
سارا نتانیاهو همسر نتانیاهو
سارا مدرک کارشناسی خود را در رشته روانشناسی از دانشگاه تلآویو در سال ۱۹۸۴ دریافت کرد و در سال ۱۹۹۶ مدرک کارشناسی ارشد خود را در روانشناسی کودک از دانشگاه عبری اورشلیم اخذ نمود. او در ارتش اسرائیل بهعنوان ارزیاب روانشناسی در واحد اطلاعات نظامی خدمت کرده و پس از آن بهعنوان روانشناس کودک در خدمات روانشناسی شهرداری اورشلیم مشغول به کار شد.
علاوه بر فعالیتهای حرفهای، سارا در سازمانهای خیریه مختلفی مانند «یاد به یاد» (Yad b’Yad) برای کودکان آسیبدیده و «تسعد کادیما» (Tza’ad Kadima) برای کودکان مبتلا به فلج مغزی فعالیت کرده است.
فرزندان بنیامین نتانیاهو
سارا و بنیامین نتانیاهو دو پسر به نامهای یائر (متولد ۲۶ ژوئیه ۱۹۹۱) و اوور (متولد ۱۰ اکتبر ۱۹۹۴) دارند. یائر پس از خدمت در واحد سخنگویی ارتش اسرائیل، هماکنون در حال تحصیل در دانشگاه عبری اورشلیم است.
اوور نیز پس از خدمت در واحد اطلاعات نظامی، در حال فعالیتهای داوطلبانه در جنبش پیشاهنگان اسرائیل است. او در سال ۲۰۱۰ قهرمان مسابقه ملی تلمود شد و در سطح بینالمللی مقام سوم را کسب کرده است.
بچههای بنیامین نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، سه فرزند از سه ازدواج مختلف دارد:
نوا نتانیاهو-راث (Noa Netanyahu-Roth)
تاریخ تولد: ۲۹ آوریل ۱۹۷۸ (۹ اردیبهشت ۱۳۵۷)
مادر: مریم وایزمن (همسر اول نتانیاهو)
وضعیت خانوادگی: متأهل با دانیل راث، دارای سه فرزند، ساکن محلهٔ ارتدوکس میا شعریم در اورشلیم
پیشینه: روانشناس بالینی، فارغالتحصیل دانشگاه عبری اورشلیم، مشاور پدرش در دوران نخستوزیری
یائر نتانیاهو (Yair Netanyahu)
تاریخ تولد: ۲۶ ژوئیه ۱۹۹۱ (۴ مرداد ۱۳۷۰)
مادر: سارا بنآرتزی (همسر فعلی نتانیاهو)
وضعیت خانوادگی: مجرد
پیشینه: فعال سیاسی، پادکستر، فارغالتحصیل دانشگاه عبری اورشلیم و دانشگاه هرتزلیا
ویژگیها: فعال در رسانههای اجتماعی، منتقد سرسخت مخالفان پدرش، در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد که قصد ورود به سیاست را ندارد
آورن نتانیاهو (Avner Netanyahu)
تاریخ تولد: ۱۰ اکتبر ۱۹۹۴ (۱۸ مهر ۱۳۷۳)
مادر: سارا بنآرتزی
وضعیت خانوادگی: مجرد
پیشینه: فارغالتحصیل دانشگاه عبری اورشلیم در رشته تاریخ، دانشجوی کارشناسی ارشد در رشته باستانشناسی در دانشگاه آکسفورد
ویژگیها: قهرمان مسابقات ملی تلمود در اسرائیل، خدمت در واحد اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل
پیج اینستاگرام بنیامین نتانیاهو
آدرس پیج بنیامین نتانیاهو در شبکه اجتماعی اینستاگرام:b.netanyahu@
فیسبوک بنیامین نتانیاهو
آدرس پیج بنیامین نتانیاهو در شبکه اجتماعی فیسبوک: Benjamin Netanyahu@
توییتر بنیامین نتانیاهو
آدرس پیج بنیامین نتانیاهو در شبکه اجتماعی توییتر: netanyahu@
عکس بنیامین نتانیاهو
عکس خانوادگی بنیامین نتانیاهو
عکس بنیامین نتانیاهو و همسرش
عکس همسر بنیامین نتانیاهو
عکس نتانیاهو
عکس های بنیامین نتانیاهو
عکس بنیامین نتانیاهو
اطلاعات بنیامین نتانیاهو
نتانیاهو به عنوان مشاور اقتصادی توسط شرکت «بوستون کنسالتینگ گروپ» (Boston Consulting Group) در بوستون، ماساچوست، جذب شد و بین سالهای ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۸ در این شرکت فعالیت کرد. در این مدت، همکار میت رامنی بود و با او دوستی پایدار و نزدیک شکل گرفت.
رامنی نتانیاهو را در آن زمان فردی با «شخصیت قوی و دیدگاهی متمایز» توصیف کرد و گفت: «تقریباً میتوانیم به زبان خلاصه صحبت کنیم… ما تجربیات مشترک داریم و دیدگاهها و بنیانی مشابه داریم.» نتانیاهو نیز ارتباط آسانشان را نتیجهٔ «دوره سختگیرانه و فشردهٔ آموزشی بوستون کنسالتینگ گروپ» دانست.
در سال ۱۹۷۸، نتانیاهو با نام «بن نیتای» در تلویزیون محلی بوستون ظاهر شد و استدلال کرد: «هسته اصلی واقعی این درگیری، امتناع تأسفبار اعراب از پذیرش دولت اسرائیل است.
به مدت ۲۰ سال، اعراب منطقههای کرانه باختری و نوار غزه را در اختیار داشتند و اگر حق تعیین سرنوشت، که اکنون آن را اصل درگیری میدانند، واقعاً مسئله اصلی بود، آنها میتوانستند بهراحتی یک دولت فلسطینی تأسیس کنند.»
فساد بنیامین نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر سابق اسرائیل، در طول سالهای اخیر با اتهامات متعددی در زمینه فساد مالی روبهرو شده است. این اتهامات شامل دریافت رشوه از تاجران بزرگ و شرکتهای رسانهای، سوءاستفاده از قدرت برای منافع شخصی و خانوادهاش، و بهرهبرداری نادرست از منابع دولتی است. پروندههای فساد او باعث شده است بخش قابل توجهی از جامعه اسرائیل نسبت به عملکرد وی بیاعتماد شده و خواهان پاسخگویی شوند. این پروندهها همچنین منجر به بحرانهای سیاسی و اعتراضات گسترده شدهاند.
پروندههای قضایی نتانیاهو
پروندههای قضایی نتانیاهو از سال ۲۰۱۷ به بعد وارد مرحله جدی شده و در سه پرونده اصلی با عناوین «پرونده ۱۰۰۰»، «پرونده ۲۰۰۰» و «پرونده ۴۰۰۰» مطرح شده است. در پرونده ۱۰۰۰، او به دریافت هدایای لوکس از میلیاردرها متهم شده است؛ در پرونده ۲۰۰۰، ادعا شده که تلاش کرده است با رسانهها قراردادهای ویژهای امضا کند؛ و در پرونده ۴۰۰۰، او متهم است که امتیازات قانونی به شرکت مخابرات بزرگ اعطا کرده است تا پوشش خبری مثبت دریافت کند. رسیدگی به این پروندهها چندین سال طول کشیده و نتانیاهو همواره اتهامات را رد کرده و آنها را بخشی از توطئههای سیاسی علیه خود میداند.
بیوگرافی های بیشتر : بیوگرافی
بحران سیاسی اسرائیل و نتانیاهو
دورههای نخستوزیری نتانیاهو با بحرانهای سیاسی متعددی همراه بوده است. بهویژه در سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲، اسرائیل شاهد چهار انتخابات پارلمانی پیاپی بود که در هر کدام نتانیاهو نتوانست ائتلاف قوی و پایداری تشکیل دهد. اختلافات درون حزبی، تفاوتهای ایدئولوژیک و پروندههای قضایی، سبب شده است دولتهای اسرائیل بیثبات و شکننده باقی بمانند. این بحرانها منجر به فضای ناپایدار سیاسی و کاهش اعتماد عمومی به سیستم حکومتی شدهاند.
نقد سیاستهای اقتصادی نتانیاهو
سیاستهای اقتصادی نتانیاهو عمدتاً بر آزادسازی بازار و تقویت بخش خصوصی تمرکز دارد، اما این رویکرد نابرابری درآمدی و گرانی مسکن در اسرائیل را افزایش داده است. منتقدان معتقدند دولت او توجه کافی به طبقات متوسط و کمدرآمد نداشته و حمایتهای اجتماعی کاهش یافته است. افزایش قیمتها و کاهش کیفیت خدمات عمومی، بهویژه در بخشهای بهداشت و آموزش، سبب نارضایتی گسترده در میان شهروندان شده است.
ناکامیهای نتانیاهو در مذاکرات صلح
در طول مدت نخستوزیری نتانیاهو، مذاکرات صلح با فلسطینیان چندین بار آغاز و مجدد متوقف شده است. مواضع سختگیرانه او در مسائل کلیدی مانند حق بازگشت پناهندگان، وضعیت اورشلیم و شهرکسازی، مانع از رسیدن به توافقی قابل قبول شده است. این ناکامیها منجر به افزایش تنشها، بروز خشونت و کاهش اعتماد میان طرفین شده و بسیاری از ناظران، سیاستهای او را موانعی عمده بر سر راه برقراری صلح پایدار میدانند.
بیثباتی دولت نتانیاهو
دولتهای نتانیاهو به دلیل اختلافات داخلی و پروندههای قضایی وی، همواره با مشکلات جدی در حفظ ائتلافهای سیاسی روبهرو بودهاند. این بیثباتی باعث شده است دولتها به سرعت سقوط کنند و انتخابات مکرر برگزار شود، که در نتیجه، روند برنامهریزیهای بلندمدت مختل شده و سیاستهای کلان کشور دچار رکود گردیده است.
اعتراضات علیه نتانیاهو
از سال ۲۰۱۷ به بعد، اعتراضات گستردهای در سراسر اسرائیل علیه نتانیاهو برگزار شده است. معترضان عمدتاً سیاستهای فساد، سوءمدیریت اقتصادی و اجتماعی و همچنین سیاستهای سختگیرانه او در قبال فلسطینیان را محکوم میکنند. در برخی مقاطع، این اعتراضات به یکی از بزرگترین تظاهراتهای عمومی تاریخ معاصر اسرائیل تبدیل شده است که نشاندهنده عمق نارضایتی اجتماعی است. معترضان خواهان استعفای نتانیاهو و برگزاری انتخابات آزاد و شفاف هستند.
جنجالهای شهرکسازی زیر نظر نتانیاهو
دولت نتانیاهو در دوره نخستوزیری، سیاست توسعه شهرکها در کرانه باختری و اورشلیم شرقی را با شدت بیشتری دنبال کرد. این شهرکها، که بر زمینهای فلسطینی ساخته میشوند، توسط جامعه بینالمللی غیرقانونی اعلام شدهاند و عامل اصلی تشدید تنشها در منطقه محسوب میشوند. این اقدامات فشارهای دیپلماتیک از سوی کشورهای غربی و سازمان ملل را افزایش داده و منجر به اعتراضات فلسطینیان و درگیریهای مسلحانه شده است.
اتهامات سوءمدیریت نتانیاهو
علاوه بر اتهامات فساد، نتانیاهو به سوءمدیریت در بخشهای مختلف دولت متهم شده است. منتقدان معتقدند او در مدیریت بحرانهایی مانند شیوع کرونا، مسائل زیستمحیطی و زیرساختهای شهری ناکارآمد عمل کرده است. این نوع سوءمدیریتها، همراه با سیاستهای اقتصادی ناکافی، سبب کاهش کیفیت زندگی و نارضایتی فزاینده در میان شهروندان شده است.
فشارهای بینالمللی بر نتانیاهو
به دلیل سیاستهای جنجالی، بهویژه در زمینه توسعه شهرکها و برخورد با فلسطینیان، نتانیاهو تحت فشار شدیدی از سوی جامعه بینالمللی قرار گرفته است. ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سازمان ملل بارها سیاستهای او را نقد کرده و خواستار توقف شهرکسازی و بازگشت به مذاکرات شدهاند. این فشارها باعث شده است اسرائیل در عرصه دیپلماتیک تا حدی منزوی شود و روابط با برخی کشورهای عربی نیز پیچیدهتر گردد.
بنیامین نتانیاهو اسرائیل
در سال ۱۹۷۸، نتانیاهو به اسرائیل بازگشت. بین سالهای ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰، او مدیریت مؤسسه ضدتروریسم «یوناتان نتانیاهو» را بر عهده داشت؛ مؤسسهای غیر دولتی که به مطالعه تروریسم میپرداخت و چندین کنفرانس بینالمللی در زمینه تروریسم برگزار کرد.
از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۲، نتانیاهو مدیر بازاریابی شرکت «ریم اینداستریز» در اورشلیم بود. در این دوره، نتانیاهو نخستین ارتباطات خود را با چند سیاستمدار اسرائیلی برقرار کرد که از جمله آنها میتوان به وزیر موشه آرنس اشاره کرد.
موشه آرنس او را به عنوان معاون رئیس مأموریت خود در سفارت اسرائیل در واشینگتن دیسی منصوب کرد، زمانی که آرنس سفیر اسرائیل در ایالات متحده بود؛ این سمت را نتانیاهو از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۴ بر عهده داشت.
در جنگ لبنان ۱۹۸۲، نتانیاهو به خدمت ذخیره سایرت متکل فراخوانده شد، اما درخواست مرخصی داد و ترجیح داد در آمریکا بماند و به عنوان سخنگوی اسرائیل در برابر انتقادات شدید بینالمللی از این جنگ فعالیت کند. او در این دوران به رسانهها پاسخ میداد و سیستم روابط عمومی بسیار مؤثری در سفارت اسرائیل برقرار کرد.
بین سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۸، نتانیاهو به عنوان سفیر اسرائیل در سازمان ملل فعالیت میکرد. در این دوره، او تحت تأثیر خاخام مناچم م. شنیرسون قرار گرفت و رابطه نزدیکی با او برقرار کرد؛ نتانیاهو شنیرسون را «تأثیرگذارترین فرد زمان ما» نامیده است.
بنیامین نتانیاهو رهبر اپوزیسیون
بنیامین نتانیاهو پیش از برگزاری انتخابات ۱۹۸۸ به اسرائیل بازگشت و به حزب لیکود پیوست، و به عنوان نماینده کنست دوازدهم انتخاب شد.
در دوره جنگ خلیج فارس، او به عنوان سخنگوی اصلی اسرائیل در رسانههای بینالمللی فعالیت میکرد و در کنفرانس مادرید ۱۹۹۱ عضوی از هیئت نمایندگی اسرائیل بود.
پس از آنکه لیکود در انتخابات ۱۹۹۲ شکست خورد، نتانیاهو در انتخابات داخلی حزب در سال ۱۹۹۳ پیروز شد و رهبری حزب را بر عهده گرفت.
رابطه او با دیوید لوی، معاون وزیر امور خارجه، دچار تنش و رقابت بود.
آریل شارون نیز نامزد رهبری حزب بود اما به سرعت از رقابت کنارهگیری کرد، و ییتسحاق شامیر پس از شکست حزب در انتخابات، از سیاست کنار رفت.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر
پس از ترور ییتسحاق رابین، شیمون پرز اقدام به برگزاری انتخابات زودهنگام کرد تا روند صلح ادامه یابد. بنیامین نتانیاهو، که نامزد حزب لیکود در انتخابات مستقیم نخستوزیری ۱۹۹۶ بود، با کمک آرثر فینکلستین، کمپین موفقی را راهاندازی کرد.
او در مقابل پرز، که از محبوبیت بیشتری برخوردار بود، پیروز شد و به جوانترین نخستوزیر تاریخ اسرائیل تبدیل شد. سقوط پرز به دلیل موج بمبگذاریهای انتحاری فلسطینیها در مارس ۱۹۹۶ بود، که دولت پرز نتوانست مقابله کند.
نتانیاهو با شعار «برای صلحی امن» برنده انتخابات شد، اما برای تشکیل دولت نیازمند ائتلاف با احزاب ultra-Orthodox بود.
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل
بنیامین نتانیاهو پس از پیروزی در انتخابات ۱۹۹۶، به عنوان نخستوزیر اسرائیل منصوب شد و در مواجهه با حملات انتحاری گروههای فلسطینی، سیاستهای امنیتی سختگیرانهای را اتخاذ کرد.
او با اصول توافقات اوسلو مخالف بود و بر این باور بود که باید نشانههای حسننیت از طرف فلسطینیها دیده شود، اما روند صلح را متوقف نکرد.
در سال ۱۹۹۶، نتانیاهو و شهردار اورشلیم تصمیم گرفتند تونل دیوار غربی را باز کنند که منجر به ناآرامیها و کشته شدن چندین نفر شد.
او در سپتامبر ۱۹۹۶ با یاسر عرفات دیدار کرد و مذاکراتی را آغاز کرد که در ژانویه ۱۹۹۷ منجر به امضای پروتکل الخلیل شد. این پروتکل به تشکیلات خودگردان فلسطین کنترل بخشی از الخلیل را واگذار کرد.
در سال ۱۹۹۸، یادداشت تفاهم ووی ریور میان نتانیاهو و عرفات امضا و توسط کنست تصویب شد، که گامهایی برای اجرای توافق موقت ۱۹۹۵ تعیین میکرد.
در سال ۱۹۹۷، نتانیاهو عملیات شکستخورده موساد برای ترور خالد مشعل را تایید کرد، که تنش بین اسرائیل و اردن را افزایش داد.
او اصلاحات اقتصادی مهمی از جمله آزادسازی بازار و فروش سهام دولت در بانکها را آغاز کرد.
با این حال، دوران نخستوزیری او با انتقادات سیاسی و اتهامات فساد همراه بود که به دلیل کمبود مدارک، محاکمه نشد.
نتانیاهو سیاست «سه نه» را دنبال میکرد؛ نه به عقبنشینی از بلندیهای جولان، نه به بحث درباره وضعیت اورشلیم، و نه به مذاکرات با پیششرطها.
بنیامین نتانیاهو سیاست
در این بخش از زندگی بنیامین نتانیاهو، پس از شکست در انتخابات ۱۹۹۹، او برای مدتی از فعالیتهای سیاسی کناره گرفت و وارد بخش خصوصی شد. پس از آن،
پس از شکست از اهود باراک، مدتی مشاور شرکتی در حوزه ارتباطات شد.
با سقوط دولت باراک، او تمایل داشت به سیاست بازگردد، اما در انتخابات سال ۲۰۰۱ شرکت نکرد و آریل شارون به عنوان نخستوزیر انتخاب شد.
در سال ۲۰۰۲، او به عنوان وزیر خارجه در کابینه شارون فعالیت کرد و برای رهبری حزب لیکود رقابت کرد، اما ناکام ماند.
سخنرانیهای او در کانادا و آمریکا با اعتراضات گسترده روبهرو شد؛ یکی از این سخنرانیها در دانشگاه کنکوردیا بهطور کامل لغو شد.
در سپتامبر ۲۰۰۲، در کنگره آمریکا از حمله به عراق حمایت کرد و ادعا کرد که برکناری صدام اثرات مثبتی در منطقه خواهد داشت.
بنیامین نتانیاهو وزیر
در سال ۲۰۰۳، بنیامین نتانیاهو توسط آریل شارون به عنوان وزیر دارایی منصوب شد؛ تصمیمی که برخی آن را تلاشی برای محدود کردن نفوذ سیاسی او دانستند.
او با اجرای اصلاحات گسترده اقتصادی، سیاستهایی لیبرالی و ضد رفاهی را دنبال کرد: کاهش مالیاتها، خصوصیسازی، کوچکسازی دولت و محدود کردن کسری بودجه.
این اصلاحات، با وجود انتقادات از سوی چپ و برخی در حزب لیکود، منجر به رونق اقتصادی و کاهش بیکاری شد.
او بهویژه به دلیل کاهش وابستگی به کمکهای اجتماعی و باز کردن فضای رقابتی در اقتصاد اسرائیل، مورد تحسین قرار گرفت و برخی او را معمار «معجزه اقتصادی» اسرائیل نامیدند.
در سال ۲۰۰۵، نتانیاهو به دلیل مخالفت با طرح خروج از غزه، ابتدا تهدید به استعفا کرد و پس از عدم برگزاری همهپرسی، در ۷ اوت استعفای خود را اعلام کرد.
بنیامین نتانیاهو حزب لیکود
پس از خروج آریل شارون از حزب لیکود و تأسیس حزب کادیما، بنیامین نتانیاهو بار دیگر برای رهبری لیکود رقابت کرد. او در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۵ با کسب ۴۷٪ آرا موفق شد ریاست حزب را به دست آورد، و پس از عملکرد ضعیف لیکود در انتخابات ۲۰۰۶، به عنوان رهبر اپوزیسیون فعالیت داشت.
در انتخابات داخلی ۲۰۰۷، نتانیاهو با اختلاف چشمگیر مجدداً رهبری حزب را تثبیت کرد و مخالفت جدی خود را با هرگونه آتشبس با حماس اعلام نمود. با تشدید بحران سیاسی پس از استعفای اولمرت، و ناتوانی تزیپی لیونی در تشکیل دولت، انتخابات زودهنگام در فوریه ۲۰۰۹ برگزار شد.
گرچه حزب کادیما با یک کرسی بیشتر نسبت به لیکود قرار گرفت، نتانیاهو توانست حمایت اکثریت جناح راست در کنست را جلب کند. در نتیجه، رئیسجمهور وقت، شیمون پرز، مأموریت تشکیل دولت را به او سپرد.
برای تثبیت دولت، نتانیاهو بهجای تکیه صرف بر احزاب راست، ائتلافی گستردهتر را دنبال کرد و با جلب حمایت حزب کارگر به رهبری اهود باراک، کابینهای میانهرو تشکیل داد. دولت سیودوم اسرائیل در ۳۱ مارس ۲۰۰۹ سوگند یاد کرد.
نتانیاهو حماس
در آستانه انتخابات ۱۹۹۶ اسرائیل، موجی از حملات انتحاری حماس پس از ترور یحیی عیاش توسط شینبت آغاز شد.
محمد دیف، فرمانده جدید گردانهای قسام، بمبگذاریهای گستردهای را در تلآویو و اورشلیم برنامهریزی کرد.
این حملات پیچیدهتر و گستردهتر از قبل بودند و سوریه و ایران در تأمین مالی و آموزش عاملان نقش داشتند.
ارتباط میان حزبالله و حماس با دستور وزیر دفاع سوریه برقرار شد و برخی عاملان در ایران آموزش دیده بودند.
خانواده قربانیان آمریکایی این حملات بعدها علیه مقامهای ایرانی و سوری شکایت کردند.
شکست سرویسهای امنیتی اسرائیل در جلوگیری از حملات، موجب کاهش محبوبیت شیمون پرز شد.
نتانیاهو که مخالف روند صلح اوسلو بود، از این شرایط بهرهمند شد و در انتخابات ۱۹۹۶ با اختلاف کم پیروز شد.
موج حملات در فوریه و مارس ۱۹۹۶ باعث تغییر نتایج نظرسنجیها به نفع لیکود شد.
پس از انتخابات، حملات انتحاری تقریبا یک سال متوقف شد که برخی آن را به اقدامات یاسر عرفات نسبت دادند.
برخی دیگر معتقد بودند حماس با پیروزی نتانیاهو هدف خود، یعنی توقف روند صلح، را محقق کرده است.
نتانیاهو حزبالله
در سال ۱۹۹۷، علی فلاحتیان، وزیر اطلاعات ایران، دستور آغاز مجدد حملات حماس برای مختل کردن روند صلح را صادر کرد.
خالد مشعل با کمک محمود ابو حنود، بمبگذاریهای مرگباری در بازار مهانه یهودا و خیابان بن یهودا در اورشلیم انجام داد که ۲۱ کشته بر جای گذاشت.
در پی تلاش موساد برای ترور مشعل، دو مامور اسرائیلی دستگیر و با تحویل آنتیدوت آزاد شدند؛ اردن آزادی بقیه ماموران را به آزادی احمد یاسین مشروط کرد.
در همان روز حمله دوم، حزبالله کمینی علیه نیروهای ویژه اسرائیل در جنوب لبنان ترتیب داد و ۱۲ نظامی اسرائیلی را کشت.
در سال ۱۹۹۸، اجساد این سربازان با ۶۵ زندانی لبنانی و اجساد مبارزان حزبالله مبادله شد.
همچنین، جسد هادی نصرالله، پسر رهبر حزبالله، به لبنان بازگردانده شد.
نتانیاهو این وقایع را از بدترین فجایع اسرائیل توصیف کرد.
شکست در مهار حماس و حزبالله، و آزادی چهرههای برجسته فلسطینی و لبنانی، وجهه امنیتی نتانیاهو را تضعیف کرد.
این عوامل منجر به تردید درباره سیاستهای سختگیرانه او شد.
در نهایت، این رویدادها از دلایل عمده شکست نتانیاهو در انتخابات ۱۹۹۹ بودند.
بنیامین نتانیاهو فلسطین
در سال ۲۰۰۹، با آغاز به کار دولت جدید اسرائیل به رهبری بنیامین نتانیاهو، روابط پیچیدهای میان اسرائیل، فلسطینیان و جامعه جهانی شکل گرفت. در حالی که هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، از تشکیل دولت فلسطینی حمایت میکرد، نتانیاهو بر شرط به رسمیت شناختن اسرائیل به عنوان «دولت یهودی» توسط فلسطینیها تأکید داشت که این شرط یکی از موانع اصلی مذاکرات شد.
پس از سخنرانی باراک اوباما در قاهره و تأکید او بر رد مشروعیت شهرکسازیهای اسرائیل، نتانیاهو با حمایت مشروط از تشکیل «دولت فلسطینی غیرنظامی» اعلام کرد که اورشلیم باید پایتخت متحد اسرائیل باقی بماند و شروط سختی مانند نداشتن ارتش و کنار گذاشتن حق بازگشت آوارگان فلسطینی را مطرح کرد. این مواضع فلسطینیها را نسبت به آینده مذاکرات بدبین کرد.
دولت نتانیاهو در این دوره اقداماتی مانند برداشت گیتهای کرانه باختری برای تسهیل رفت و آمد، استقبال از ابتکار صلح عربی و تلاش برای عادیسازی روابط با کشورهای عربی انجام داد. در مقابل، ساخت شهرکها ادامه یافت که باعث اعتراض شدید آمریکا و جامعه جهانی شد؛ توقف موقت ساخت شهرکها در اواخر ۲۰۰۹ تأثیر چندانی نداشت و فلسطینیها آن را ناکافی دانستند.
روابط اسرائیل و آمریکا در این دوره گاهی پرتنش بود؛ از جمله سفر مخفی نتانیاهو به مسکو برای متوقف کردن فروش سامانه موشکی S-300 به ایران و انتقاد رابرت گیتس، وزیر دفاع پیشین آمریکا، از نتانیاهو به دلیل آسیب رساندن به روابط دو کشور.
در داخل اسرائیل، اعتراضات گستردهای علیه هزینههای بالای زندگی شکل گرفت که دولت نتانیاهو با تشکیل کمیته تراژتنبرگ و اجرای تدریجی اصلاحات پاسخ داد. همچنین، پروژههای تکنولوژیکی مانند توسعه شبکه فیبر نوری برای دسترسی ارزان به اینترنت تصویب شد.
در عرصه سیاسی، نتانیاهو و آویگدور لیبرمن احزاب خود را برای انتخابات ۲۰۱۳ ادغام کردند و در سال ۲۰۱۲، برای اولین بار، نتانیاهو به طور رسمی پذیرش حق فلسطینیان برای داشتن دولت را اعلام کرد، هرچند بر غیرنظامی بودن آن تأکید داشت.
در مجموع، این دوره نشاندهنده تلاشهای نتانیاهو برای حفظ امنیت اسرائیل و تقویت جایگاه منطقهای آن بود، اما همراه با چالشهای داخلی و بینالمللی در زمینه فلسطین و روابط با آمریکا و جهان عرب.
تشکیل دولت نتانیاهو
در انتخابات ۲۰۱۳، ائتلاف لیکود-بیتن نتانیاهو با کاهش ۱۱ کرسی نسبت به ترکیب قبلی وارد کنست (پارلمان اسرائیل) شد. با این حال، به عنوان رهبر بزرگترین فراکسیون، رئیسجمهور شیمون پرز، نتانیاهو را مامور تشکیل دولت سی و سوم اسرائیل کرد. ائتلاف جدید شامل احزاب یش عتید، هبوعه یهودی و هتنوع بود. به درخواست یش عتید و هبوعه یهودی، احزاب یهودی-ارتدوکس (اولترا-ارتدوکس) در دولت حضور نداشتند. این نکته نشان میدهد که در آن زمان، برخی احزاب به دلایل ایدئولوژیک یا سیاسی، با حضور احزاب خاص در دولت مخالفت داشتند.
روابط نتانیاهو با فلسطینیها
نتانیاهو در این دوره مواضع شدیدی نسبت به تشکیل دولت وحدت میان حماس و تشکیلات خودگردان فلسطینی اتخاذ کرد. او حماس را مسئول ربایش و قتل سه نوجوان اسرائیلی در ژوئن ۲۰۱۴ دانست و بر لزوم مقابله قاطع با این گروه تأکید کرد. در پی این رویداد، عملیات گستردهای علیه اعضای حماس در کرانه باختری انجام شد و پس از آن، حملات گستردهای در نوار غزه صورت گرفت. پس از تشدید حملات موشکی از غزه، عملیات «لبه محافظ» در تابستان ۲۰۱۴ آغاز شد. در مصاحبهای در شبکه CNN، او حماس را «تروریستهای نسلکُش» نامید و نسبت به وقوع «انتفاضه سوم» هشدار داد، که نشان دهنده نگرانی شدید او از وضعیت امنیتی و سیاسی منطقه بود.
رابطه نتانیاهو با آمریکا
رابطه نتانیاهو با آمریکا در دورههای مختلف، پیچیده و گاه متشنج بوده است. در اکتبر ۲۰۱۴، تلاش برای خصوصیسازی شرکتهای دولتی و کاهش فساد در آنها صورت گرفت. اما، واکنش تند نتانیاهو به انتقادهای آمریکا درباره شهرکسازیها، رابطه را به پایینترین سطح رساند. او این انتقادها را مخالف “ارزشهای آمریکایی” میدانست. اختلافات بر سر سیاستهای شهرکسازی، روابط او را با دولت اوباما به شدت تحت فشار قرار داد. در دسامبر ۲۰۱۴، برکناری دو وزیر کابینه (یایر لاپید و تزپی لیونی) منجر به بحران سیاسی و برگزاری انتخابات زودهنگام شد. این رویداد نشانگر تنشهای داخلی و خارجی در آن زمان بود.
نتانیاهو سخنرانی در کنگره آمریکا
همچنین، سخنرانی نتانیاهو در کنگره آمریکا در مارس ۲۰۱۵ بدون هماهنگی با دولت اوباما، نشان از تمایل او برای اعمال فشار بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران داشت. هدف او از این سخنرانی، مخالفت با مذاکرات هستهای ایران و اعمال تحریمهای بیشتر علیه این کشور بود. این اقدام، تنشهای میان اسرائیل و آمریکا را تشدید کرد و نشان از اختلاف نظر در سیاست خارجی بین دو کشور داشت.
نتانیاهو انتخابات ۲۰۱۵
نتانیاهو در انتخابات ۲۰۱۵، با کسب ۳۰ کرسی بیشترین کرسیها را در کنست (پارلمان اسرائیل) به دست آورد. این پیروزی به او فرصت داد تا با تشکیل ائتلافی از احزاب هبوعه یهودی، یهودیت متحد تورا، کولانو و شاس، دولت جدیدی را تشکیل دهد. این ائتلاف نشاندهنده تنوع سیاسی در اسرائیل در آن زمان بود. نتانیاهو همچنین در مه ۲۰۱۵، برای پنجمین دوره نخستوزیری خود اعلام آمادگی کرد.
نتانیاهو سیاستهای اقتصادی
نتانیاهو در این دوره بر ادامه سیاستهای آزادسازی اقتصادی تأکید داشت. یکی از اقدامات مهم او تصویب قانون تمرکز کسبوکار در دسامبر ۲۰۱۳ بود که هدف آن افزایش رقابت، کاهش قیمتها و کاهش نابرابری درآمد بود. این قانون ساختارهای چندلایه شرکتی را ممنوع کرد تا از انحصار و سوءاستفادههای قیمتی جلوگیری شود. به علاوه، او کمپینی را برای خصوصیسازی بنادر و کاهش انحصار اداره بنادر اسرائیل راهاندازی کرد. همچنین، وعده داد که بوروکراسی و مقررات زائد را کاهش دهد تا فشار بر صنعت کاهش یابد و فضای کسبوکار تسهیل شود.
سیاستهای اقتصادی نتانیاهو
سیاستهای اقتصادی او در سال ۲۰۱۵، شامل اصلاحات در بخش کشاورزی، کاهش تعرفههای واردات برای کاهش قیمت مواد غذایی، تسهیل فرآیندهای ساخت و ساز برای کاهش هزینه مسکن و تسریع در پروژههای زیربنایی بود. همچنین، اصلاحات مالیاتی برای افزایش رقابت و کاهش هزینههای خدمات مالی نیز از دیگر سیاستهای او بود.
جنجالهای سیاسی نتانیاهو
جنجالهای سیاسی نتانیاهو در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ شامل ادعای او مبنی بر اینکه مفتی اعظم قدس، حاج امین الحسینی، به هیتلر ایده نسلکشی یهودیان را داده است، بود. این ادعا که توسط تاریخنگاران و دولت آلمان رد شد، به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و به عنوان نوعی انکار هولوکاست تلقی شد. این جنجال نشاندهنده چالشهای سیاسی و حساسیتهای موجود در روابط بین اسرائیل و جهان اسلام و همچنین در داخل اسرائیل بود.
مسائل دینی نتانیاهو
در سال ۲۰۱۶، ائتلاف دولت نتانیاهو با تهدید اعضای اولترا-ارتدوکس یهودیان مواجه شد. این تهدید ناشی از تلاش دولت برای رسمیت بخشیدن به فضای عبادت غیر ارتدوکس در دیوار غربی بود. این نشاندهنده تنشهای مذهبی و اختلافات داخلی در اسرائیل است.
روابط بینالمللی نتانیاهو
در دسامبر ۲۰۱۶، آمریکا در شورای امنیت سازمان ملل، با رای ممتنع در برابر قطعنامه ۲۳۳۴ درباره شهرکسازیهای اسرائیل، به تصویب آن رأی داد. نتانیاهو این قطعنامه و سخنان تند جان کری، وزیر امور خارجه وقت آمریکا، را شدیدا محکوم کرد و پرداخت حق عضویت اسرائیل به سازمان ملل را متوقف نمود. فوریه ۲۰۱۷، نتانیاهو نخستین نخستوزیر اسرائیل بود که از استرالیا بازدید رسمی کرد و توافقات دوجانبهای را با نخستوزیر مالکم ترنبول امضا نمود. در اکتبر ۲۰۱۷، اسرائیل به دلیل آنچه مواضع ضد اسرائیلی یونسکو میخواند، از این سازمان خارج شد.
مسائل امنیتی و سیاست هستهای نتانیاهو
در آوریل ۲۰۱۸، نتانیاهو ادعا کرد که ایران به تعهدات برجام عمل نکرده و اسنادی جدید درباره برنامه هستهای ایران ارائه داد؛ ایران این ادعاها را «تبلیغات» خواند. او همچنین از اجلاس تاریخی کره شمالی و آمریکا در همان سال حمایت کرد و آن را قدمی مهم در مسیر خلع سلاح هستهای در شبهجزیره کره دانست.
عملیات نظامی بنیامین نتانیاهو
دوره پنجم نخستوزیری (دولت سی و پنجم اسرائیل)
تاریخ شروع: ۱۷ مه ۲۰۲۰، نتانیاهو برای پنجمین بار سوگند یاد کرد و دولت ائتلافی خود را با بنی گانتس تشکیل داد.
زمینه: این دوره همزمان با شیوع گسترده ویروس کووید-۱۹ و آغاز محاکمه کیفری نتانیاهو رقم خورد. در این زمان، اعتراضات گستردهای در مقابل اقامتگاه رسمی او شکل گرفت.
واکنش به اعتراضات: نتانیاهو با استناد به مقررات محدودکننده مقابله با کووید-۱۹، اعتراضات را محدود به ۲۰ نفر و در فاصله ۱۰۰۰ متری از منازل شرکتکنندگان کرد. اما این اقدام نتیجه معکوس داد و اعتراضات در بیش از ۱۰۰۰ مکان در سراسر اسرائیل گسترش یافت.
واکسن کرونا: تا مارس ۲۰۲۱، اسرائیل به کشوری با بالاترین نرخ واکسیناسیون جمعیت نسبت به جمعیت خود در جهان تبدیل شده بود.
تنشها و عملیات نظامی: در مه ۲۰۲۱، پس از افزایش تنشها در اورشلیم، گروه حماس از غزه به اسرائیل راکت پرتاب کرد. در پاسخ، نتانیاهو عملیات «نگهبان دیوارها» را آغاز کرد که ۱۱ روز طول کشید.
پایان دوره نخستوزیری: پس از این عملیات، نفتالی بنت، رهبر ائتلاف یامینا، با یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون، توافقی امضا کرد تا دولت چرخشی تشکیل دهند و نتانیاهو را از سمت نخستوزیری برکنار کنند. در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱، بنت و لاپید دولت ائتلافی جدیدی تشکیل دادند و دوره ۱۲ ساله نخستوزیری نتانیاهو خاتمه یافت.
دوره ششم نخستوزیری بنیامین نتانیاهو
سوگند: ۲۹ دسامبر ۲۰۲۲، با تشکیل ائتلافی سختگیرانه.
اصلاحات قضایی: تمرکز اولیه بر اجرای طرح اصلاحات قضایی قرار گرفت که با انتقادهای شدید مواجه شد. منتقدان معتقد بودند این طرح به استقلال قوا، نقش دادستان کل، وضعیت اقتصادی، حقوق اقلیتها و روابط خارجی آسیب میزند. این اصلاحات اعتراضات خیابانی گسترده و مخالفت نظامیان ذخیره را برانگیخت.
وزیر دفاع، یوآو گالانت، در مارس ۲۰۲۳، مخالفت خود را با این اصلاحات اعلام کرد؛ نتانیاهو تلاش کرد او را برکنار کند که منجر به افزایش اعتراضات و در نهایت به تعویق افتادن اصلاحات به مدت یک ماه شد.
اتهامات بنیامین نتانیاهو
از ژانویه ۲۰۱۷، بنیامین نتانیاهو تحت تحقیقات پلیس اسرائیل در دو پرونده اصلی قرار گرفت که به نامهای «پرونده ۱۰۰۰» و «پرونده ۲۰۰۰» شناخته میشوند، و این دو پرونده به هم مرتبط هستند.
پرونده ۱۰۰۰: در این پرونده، نتانیاهو مظنون است که امتیازات غیرقانونی و نامناسبی از چند تاجر بزرگ، از جمله جیمز پکِر و آرنون میلچان، دریافت کرده است.
پرونده ۲۰۰۰: او متهم است که تلاش کرده با آرنون موزس، ناشر گروه یدیعوت آحرونوت، توافقی برای تضعیف رقیب اصلی این روزنامه، اسرائیل هیوم، انجام دهد، در ازای دریافت پوشش خبری مطلوبتر.
در اوت ۲۰۱۷، پلیس اسرائیل اعلام کرد که نتانیاهو مظنون به جرائم کلاهبرداری، خیانت در امانت و رشوه در این دو پرونده است. آری هارو، رئیس سابق دفتر نتانیاهو، در سال ۲۰۱۷ با همکاری با دادستانها علیه وی شهادت داد.
در فوریه ۲۰۱۸، پلیس توصیه کرد که علیه نتانیاهو اتهامات کیفری مربوط به فساد صادر شود. آنها معتقد بودند مدارک کافی برای اتهامات رشوهخواری، کلاهبرداری و خیانت در امانت وجود دارد، اما خود نتانیاهو این اتهامات را رد کرد.
در نوامبر ۲۰۱۸، مدیر بخش جرایم اقتصادی پلیس نیز پیشنهاد داد که در هر دو پرونده کیفرخواست علیه نتانیاهو صادر شود. در فوریه ۲۰۱۹، دادستان کل اسرائیل اعلام کرد که قصد دارد در سه پرونده مختلف کیفرخواست علیه وی تنظیم کند.
در نوامبر ۲۰۱۹، رسماً کیفرخواست علیه نتانیاهو صادر شد. در صورت محکومیت، او ممکن است تا ۱۰ سال زندان برای اتهامات رشوهخواری و تا سه سال برای کلاهبرداری و خیانت در امانت محکوم شود. نتانیاهو اولین نخستوزیر تاریخ اسرائیل است که در هنگام تصدیاش با اتهامات کیفری روبرو شده است.
در نوامبر ۲۰۱۹، اعلام شد که او برخی از وزارتخانههای خود، از جمله وزارت کشاورزی، بهداشت، امور اجتماعی و امور دیاسپورا، را ترک خواهد کرد تا با رعایت روند قانونی مواجه شود. با این حال، موضوع استعفای اجباری نخستوزیر در صورت صدور کیفرخواست هنوز در دادگاه در حال بررسی است.
محاکمه کیفری نتانیاهو قرار بود در ماه مه ۲۰۲۰ آغاز شود، اما به دلیل شیوع کووید-۱۹ به تأخیر افتاد و تا آوریل ۲۰۲۳ ادامه داشت.
نتانیاهو شهرکسازی در کرانه باختری
در فوریه ۲۰۲۳، قانون جدیدی تصویب شد که به قانونی کردن نُه شهرک جدید در کرانه باختری اشغالی منجر شد. این اقدام لغو قانونی بود که در سال ۲۰۰۵، چهار شهرک را وادار به تخلیه کرده بود. علاوه بر این، ساخت و ساز در شهرکها سرعت گرفت و در شش ماه اول، حدود ۱۳۰۰۰ واحد مسکونی ساخته شد که تقریباً سه برابر تعداد واحدهای ساخته شده در سال ۲۰۲۲ بود.
در زمینه دیگر، اسرائیل از ارسال سلاحهای مرگبار به اوکراین خودداری کرد، به دلیل نگرانی از دسترسی ایران به این تسلیحات.
نتانیاهو جنگ غزه
گروههای فلسطینی از غزه به صورت ناگهانی حمله کردند و نتانیاهو حالت جنگ اعلام کرد. او تهدید کرد که مراکز حماس را نابود میکند و از ساکنان غزه خواست شهرهای خود را ترک کنند. همچنین، پیشنهاد تشکیل دولت ائتلافی اضطراری مطرح شد.
در این زمان، انتقادات و اعتراضاتی به دلیل شکستهای اطلاعاتی پیش از حمله مطرح شد. نظرسنجیها نشان داد بیش از نیمی از مردم اسرائیل خواهان کنارهگیری نتانیاهو هستند.
مسائل حقوقی بنیامین نتانیاهو
سازمانهای غیردولتی او را متهم به نسلکشی کردهاند و دادستان دیوان کیفری بینالمللی در مه ۲۰۲۴ اعلام کرد که قصد دارد حکم بازداشت وی را صادر کند.
در نوامبر ۲۰۲۴، دیوان کیفری برای نتانیاهو، وزیر دفاع پیشین و فرمانده حماس حکم بازداشت صادر کرد. این حکم با واکنشهایی از جمله محکوم کردن آن به عنوان اقدام «ضد یهودی» مواجه شد.
در جولای ۲۰۲۴، نتانیاهو در سخنرانی در کنگره آمریکا، با اشاره به پیروزی کامل در غزه، در میان اعتراضات گسترده ظاهر شد.
حوادث امنیتی بنیامین نتانیاهو
در اکتبر ۲۰۲۴، حمله پهپادی نسبت داده شده به حزبالله، اقامتگاه نتانیاهو را هدف قرار داد.
در نوامبر ۲۰۲۴، وزیر دفاع گالانت برکنار شد که این اقدام اعتراضات وسیعی به همراه داشت.
در مارس ۲۰۲۵، اسرائیل به غزه حمله ناگهانی انجام داد که منجر به پایان آتشبس شد و روند محاکمه نتانیاهو را به تأخیر انداخت.
همچنین، در مارس ۲۰۲۵، رئیس سازمان امنیت داخلی، شینبت، به دلیل تحقیقات درباره نفوذ قطر در دفتر نخستوزیر برکنار شد.
نتانیاهو جنگ ایران و اسرائیل
در ژوئن ۲۰۲۵، نتانیاهو توانست رأی عدم انحلال پارلمان را حفظ کند و این امر منجر به شروع حملات هوایی علیه ایران و آغاز درگیریهای رسمی شد. نتانیاهو بر هزینههای شخصی و خانوادگی جنگ تأکید کرد؛ از جمله اینکه مراسم عروسی پسرش به دلیل تهدید موشکی لغو شد.
گرایشهای سیاسی بنیامین نتانیاهو
افزایش اقتدارگرایی:
در دوران حکومت نتانیاهو، اسرائیل شاهد رشد گرایشهای اقتدارگرایانه، کاهش روند دمکراتیک و بالا رفتن میزان فساد بوده است. سیاستهای توسعهطلبانه نیز در این دوره شدت یافته است.
سانسور و محدودیتها:
در جریان جنگ غزه، دولت تحت رهبری نتانیاهو محدودیتهایی برای اعتراضات مردمی و رسانهها اعمال کرد و برخی اخبار و اعتراضها با سانسور مواجه شدند.
اصلاحات قضایی:
نتانیاهو بارها تلاش کرد سیستم قضایی را تغییر دهد، اقدامی که به طور گسترده متهم شده است تا هدف اصلی آن افزایش قدرت دولت و محافظت خود در مقابل اتهامات فساد باشد. او در مقابل، نظام قضایی را «دولت عمیق چپگرا» نامیده است و ادعا میکند که این نهادها قصد دارند عدالت را سیاسی کنند.
بیانیههای پوپولیستی و نژادپرستی:
نتانیاهو گاهی اظهاراتی داشته است که میتواند به تشدید نژادپرستی علیه عربها و فلسطینیها منجر شود، و این مواضع در قالب روایتهای مناقشهبرانگیز درباره درگیریها با یهودیان شکل گرفته است.
تمایل به جناح راست افراطی:
دولت کنونی نتانیاهو به عنوان یکی از راستگراترین دولتهای تاریخ اسرائیل شناخته میشود. او همچنین روابط نزدیکی با رهبران غیرلیبرال و اقتدارگرا مانند مجارستان، روسیه و ایالات متحده برقرار کرده است.
مخالفت نتانیاهو با توافقنامههای اسلو
او از همان ابتدا با توافقنامههای اسلو مخالف بود. در سال ۱۹۹۳، در کتاب خود با عنوان «جایی در میان ملتها»، بخش «اسب تروا» را نوشت که در آن به شدت علیه روند صلح اسلو موضع گرفت. او مدعی شد که امین الحسینی یکی از طراحان هولوکاست بوده و یاسر عرفات را وارث نازیسم «نابودگر» او معرفی کرد.
نتانیاهو نقض تعهدات
در دوران نخستوزیریاش در اواخر دهه ۹۰ میلادی، نتانیاهو چندین بار به تعهدات دولتهای قبلی در زمینه توافقنامه اسلو خیانت کرد. دیپلمات آمریکایی، دنیس راس، اظهار داشت که کلینتون و آلبرایت معتقد بودند نتانیاهو واقعاً تمایلی به صلح ندارد.
اظهارات ویدئویی نتانیاهو ۲۰۰۱
در یک ویدئو که به گفته منابع، نتانیاهو از ضبط شدن آن بیخبر بود، او گفت:
«قبل از انتخابات از من پرسیدند آیا به توافقنامه اسلو احترام میگذارم؟ من گفتم بله، اما… قصد دارم آن را تفسیر کنم به نحوی که مانع پیشروی به سمت مرزهای ۱۹۶۷ شود. چگونه؟ هیچ کس مشخص نکرد مناطق نظامی کجاست. از نظر من، کل دره اردن یک منطقه نظامی است.»
نتانیاهو مخالفت با تخلیه یکجانبه غزه
در اوت ۲۰۰۹، نتانیاهو اعلام کرد که اشتباه عقبنشینی یکجانبه از غزه تکرار نخواهد شد، چون این اقدام نه صلحآمیز بود و نه امنیتی، بلکه برعکس عمل کرد. او تأکید کرد برای رسیدن به توافق، باید دو شرط مهم رعایت شود:
۱. به رسمیت شناختن اسرائیل به عنوان دولت ملی یهودیان
۲. توافق امنیتی که فلسطین را غیرنظامی کند.
در اکتبر ۲۰۱۴، نتانیاهو اعلام کرد که دیگر اسرائیل مانند لبنان یا غزه تنها زمین نمیدهد و دیگر به نتیجه امیدوار نیست، چرا که پس از آن هزاران راکت به سمت اسرائیل شلیک شده است. او خواستار به رسمیت شناختن واقعی دولت یهودی و توافقات امنیتی محکم است.
پیش از این، نتانیاهو مذاکرات صلح تحت حمایت آمریکا را بیفایده میدانست و حاضر نبود راهحل دو دولت را بپذیرد. اما در سخنرانی ژوئن ۲۰۰۹، رویکرد جدیدی ارائه داد: صلح اقتصادی.
او گفت به جای تمرکز صرف بر موضوعات سیاسی و دیپلماتیک حساس مانند قدس یا حق بازگشت فلسطینیها، باید تمرکز بر همکاری اقتصادی و رشد سریع اقتصاد فلسطینیها باشد تا آنها نیز ذینفعان صلح شوند.
سیاستهای نتانیاهو درباره شهرکسازی
در ژانویه ۲۰۰۹، پیش از برگزاری انتخابات اسرائیل در فوریه همان سال، نتانیاهو به تونی بلر، فرستاده خاورمیانه، اطلاع داد که سیاست دولتهای آریل شارون و اهود اولمرت را ادامه خواهد داد؛ یعنی گسترش شهرکها در کرانه باختری، که برخلاف طرح «نقشه راه» (Road Map) است، اما ساخت شهرکهای جدید را متوقف خواهد کرد.
نتانیاهو و تقسیم فلسطینیها
در سال ۲۰۱۹، نتانیاهو گفت:
«هر کسی که بخواهد تشکیل دولت فلسطینی را ناکام بگذارد، باید از تقویت حماس و انتقال پول به این گروه حمایت کند. این بخشی از استراتژی ما است؛ که فلسطینیهای غزه را از فلسطینیهای کرانه باختری جدا کنیم.»
او سالها حمایت خود را از انتقال صدها میلیون دلار کمک قطر به نوار غزه اعلام کرده بود، با هدف اینکه حماس آرام شود، به رقیبی برای دولت فلسطین تبدیل گردد و تشکیل دولت فلسطینی متوقف شود. این کمکها گاهی با کیفهای پول توسط مقامات قطری و با همراهی ماموران اطلاعاتی اسرائیل انتقال مییافت.
نتانیاهو و خطوط سبز
در سال ۲۰۱۳، نتانیاهو پیشنهادات مذاکره بر اساس خطوط سبز (مرزهای پیش از ۱۹۶۷) را رد کرد، اما در سال ۲۰۱۴، موافقت خود را با چارچوب آمریکایی مبتنی بر خطوط سبز اعلام نمود و گفت که شهرکنشینان یهودی باید حق داشته باشند در شهرکهای خود تحت حکومت فلسطینی باقی بمانند.
حمایت نتانیاهو از طرح صلح ترامپ
در ژانویه ۲۰۲۰، نتانیاهو به طور عمومی از طرح صلح ترامپ حمایت کرد، طرحی که قصد داشت ایجاد دولت فلسطینی را در نظر بگیرد. اما پس از شکست این طرح، ترامپ اظهار داشت که «نتانیاهو هرگز صلح واقعی نمیخواست».
ویدئوی جعلی نتانیاهو به ترامپ
رکس تیلرسون، وزیر خارجه پیشین آمریکا، گفت که در سال ۲۰۱۷، نتانیاهو ویدئویی جعلی از محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، به ترامپ نشان داد که در آن عباس را به درخواست کشتن کودکان متهم میکرد تا نظر ترامپ را علیه فلسطینیها تغییر دهد.
نتانیاهو توافقهای ابراهیم
در سپتامبر ۲۰۲۰، نتانیاهو در مراسم امضای توافقهای ابراهیم شرکت کرد که روابط کامل بین اسرائیل و کشورهای امارات و بحرین را برقرار ساخت. این نخستین بار بود که پس از اردن در ۱۹۹۴، کشورهای عربی روابط رسمی با اسرائیل برقرار میکردند. پس از آن، سودان و مراکش نیز روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل آغاز کردند.
سخنرانی نتانیاهو در بار ایلان
در دانشگاه بار-ایلان، نتانیاهو برای اولین بار به طور رسمی از تشکیل دولت فلسطینی در کنار اسرائیل حمایت کرد، اما با شروط سختگیرانه:
– دولت فلسطینی باید کاملاً غیرنظامی باشد (بدون ارتش، موشک، یا کنترل فضای هوایی)
– اورشلیم باید کاملاً تحت کنترل اسرائیل باقی بماند
– فلسطینیها باید اسرائیل را به عنوان «دولت ملی یهودیان» به رسمیت بشناسند
– حق بازگشت آوارگان فلسطینی رد شود
– ساخت شهرکها در کرانه باختری نباید متوقف شود، اما توسعه آن محدود به رشد طبیعی جمعیت باشد.
این سخنرانی واکنشهای متنوعی در داخل و خارج اسرائیل برانگیخت:
– جناح راست دولت نتانیاهو از حمایت او از دولت فلسطینی انتقاد کرد
– حزب کادیما و گروههای صلح اظهار داشتند که او واقعاً به راهحل دو دولت باور ندارد
– حماس، جهاد اسلامی و اتحادیه عرب، این سخنرانی را نژادپرستانه و ردکننده صلح واقعی دانستند
– برخی کشورهای غربی مانند آمریکا، فرانسه و سوئد این سخنرانی را به عنوان گامی کوچک به سوی پیشرفت تحسین کردند.
عملکرد اقتصادی نتانیاهو
تا سال ۱۹۹۸، به عنوان «مدافع بازار آزاد» شناخته میشد.
در سال ۱۹۹۹، به روزنامه Jerusalem Post گفت:
«صلح هدف نهایی است… اما صلح بدون بازارهای آزاد، رشد ایجاد نمیکند. ولی بازارهای آزاد بدون صلح، هم میتوانند رشد اقتصادی داشته باشند.»
در دوره نخستوزیری خود، اصلاحات گستردهای در بخش بانکی انجام داد؛ از جمله حذف موانع سرمایهگذاری خارجی و محدودیتهای اجباری در خرید اوراق دولتی.
به عنوان وزیر دارایی (۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵)، اقدامات بزرگی در اقتصاد اسرائیل انجام داد:
– برنامهای برای انتقال افراد از دریافت کمکهای اجتماعی به بازار کار تدوین کرد
– خصوصیسازیهای گسترده را پیش برد
– اندازه بخش دولتی را کاهش داد
– سیستم مالیاتی را اصلاح و سادهسازی کرد
– قوانین مقابله با انحصارها و کارتلها را تصویب کرد تا رقابت را افزایش دهد
– مالیات بر سود سرمایه را از شرکتها به افراد تعمیم داد تا پایه مالیاتی گسترش یابد و در عین حال، مالیات بر درآمد را کاهش داد
دیدگاه نتانیاهو درباره ایران و تهدید هستهای
نتانیاهو ایران را بزرگترین تهدید فعلی برای اسرائیل و امنیت آن میداند و بارها این کشور را با آلمان نازی مقایسه کرده است. او معتقد است که ایران در حال توسعه سلاح هستهای است و پس از دستیابی به آن، ممکن است جنگ جهانی را آغاز کند.
در سخنرانیهای متعدد، از جمله در مجمع عمومی سازمان ملل، ایران را رژیمی بنیادگرا و افراطی توصیف کرده که هدفش بازگرداندن منطقه به قرون وسطی است و مبارزه با آن را نبردی میان تمدن و بربریت خوانده است.
مواضع سیاسی و نظامی نتانیاهو
نتانیاهو رابطه نزدیکی با وزیر دفاع وقت، اهود باراک، داشت و با او درباره احتمال حمله نظامی به تأسیسات هستهای ایران مشورت میکرد.
این رویکرد جنگطلبانه مورد انتقاد برخی مقامات امنیتی اسرائیل، از جمله رؤسای پیشین موساد و شین بت، قرار گرفت و آنها آن را «دیوانگی» یا «احمقانهترین تصمیم» عنوان کردند.
نهادهای تحلیلگر آمریکایی مانند مؤسسه رند نیز با این رویکرد مخالفت کردند و معتقد بودند حمله نظامی به ایران، عواقب بسیار خطرناکی دارد.
هشدارهای نتانیاهو
در روز یادبود هولوکاست در سال ۲۰۱۲، نتانیاهو ایران را با آلمان نازی مقایسه کرد و هشدار داد که برنامه هستهای ایران ممکن است منجر به فاجعهای مشابه شود، هرچند برخی این مقایسه را سیاسی و سوءاستفاده از هولوکاست دانستند.
در سخنرانی سال ۲۰۱۲ در مجمع عمومی سازمان ملل، خط قرمزی برای غنیسازی اورانیوم توسط ایران تعیین کرد و گفت که اگر ایران به سطح غنیسازی ۹۰ درصد برسد، تهدیدی غیرقابل تحمل برای اسرائیل خواهد بود.
اقدامات و واکنشهای نتانیاهو
پس از حملات تروریستی مرتبط با ایران، مانند بمبگذاری در بورگاس در سال ۲۰۱۲، نتانیاهو ایران را مسئول این حملات دانست.
او از تحریمها و دیپلماسی علیه ایران انتقاد کرد و اظهار داشت که این اقدامات تاکنون برنامه هستهای ایران را متوقف نکرده است.
در سال ۲۰۲۰، پس از ترور قاسم سلیمانی توسط آمریکا، نتانیاهو این اقدام را تحسین کرد و از تصمیم ترامپ حمایت نمود.
عملیات نظامی نتانیاهو و جنگ ایران اسرائیل
در ژوئن ۲۰۲۵، نتانیاهو دستور حملات هوایی علیه اهدافی در ایران را صادر کرد و هدف از این عملیات را خلع سلاح هستهای ایران و مقابله با تهدیدی دانست که وجود ایران برای اسرائیل ایجاد میکند.
او این عملیات را فرصتی برای تغییر رژیم در ایران قلمداد کرد و همصدا با ولیعهد تبعیدی رضا پهلوی شد که خواستار قیامی ملی علیه حکومت ایران است.
مهاجرت غیرقانونی و سیاستهای نتانیاهو
در کتاب خود در سال ۱۹۹۵ با عنوان «مبارزه با تروریسم: چگونه دموکراسیها میتوانند تروریسم داخلی و بینالمللی را شکست دهند»، نتانیاهو بر قاطعیت در قوانین مهاجرتی در کشورهای غربی تأکید کرد و نوشت: «عصر مهاجرت آزاد باید پایان یابد.»
در سال ۲۰۱۲، دولت نتانیاهو قانون «جلوگیری از نفوذ» را تصویب کرد که بر اساس آن، هر کسی که بدون اجازه وارد اسرائیل شود، به طور خودکار بازداشت میشود. این قانون توسط سازمان عفو بینالملل محکوم و عنوان «توهین به قوانین بینالمللی» را دریافت کرد.
بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳، حدود ۶۰ هزار نفر از کشورهای آفریقایی به صورت غیرقانونی وارد اسرائیل شدند. نتانیاهو این پدیده را بسیار جدی گرفت و آن را تهدیدی برای بافت اجتماعی، امنیت ملی و هویت ملی اسرائیل توصیف کرد.
بسیاری از این مهاجران در اردوگاههای بازداشت در صحرای نگب نگهداری میشوند.
وقتی دادگاه عالی اسرائیل قانون «جلوگیری از نفوذ» را به دلیل بازداشت فوری و نامحدود پناهجویان آفریقایی غیرقانونی اعلام کرد، نتانیاهو خواستار تصویب قوانین جدیدی برای دور زدن این حکم شد.
نتانیاهو سیاست مهاجرتی کشورهای اتحادیه اروپا را بیش از حد میداند و رهبران مجارستان، اسلواکی، جمهوری چک و لهستان را به بستن مرزهای خود در برابر مهاجرت غیرقانونی تشویق کرده است.
تبادل زندانی حماس و نتانیاهو
در سال ۲۰۱۱، نتانیاهو توافق تبادل ۱۰۰۰ زندانی گروههای حماس و فتح را برای آزادی گلعاد شالیت انجام داد. در میان آزادشدگان، تروریستهایی با سابقه خشونت و خونریزی حضور داشتند. مقامات اسرائیلی برآورد کردهاند که حدود ۶۰٪ از این افراد پس از آزادی، به حملات تروریستی ادامه دادهاند.
در همان سال، ستاد کل ارتش اسرائیل نتیجه گرفت که با کاهش بودجه پیشنهادی نتانیاهو، نیروهای مسلح نمیتوانند سطح آمادگی رزمی لازم را حفظ کنند. اما نتانیاهو به جای کاهش بودجه دفاعی، برنامههای اجتماعی را کاهش داد و وعده داد که بودجه دفاعی را حدود ۶ درصد افزایش دهد.
با این حال، بودجه نظامی هنوز حدود ۳.۷ میلیون شِکِل کمتر از برآورد اولیه بود که میتوانست بر توان رزمی ارتش تاثیر بگذارد.
نماینده وزارت خارجه آمریکا در نوامبر ۲۰۱۱ اعلام کرد که تحت رهبری نتانیاهو و اوباما، همکاری امنیتی بین اسرائیل و آمریکا به سطح بیسابقهای رسیده است.
همچنین در دوره نتانیاهو، شورای امنیت ملی اسرائیل نقش مهمتری در برنامهریزی سیاست خارجی و اتخاذ تصمیمات ایفا کرده است.
رابطه نتانیاهو با رهبران خارجی
بنیامین نتانیاهو، در طول سه دوره غیرپیوسته نخستوزیری خود (از دهه ۱۹۹۰ تاکنون)، روابط نزدیکی با رهبران بسیاری از کشورها برقرار کرده است:
رابطه نتانیاهو با ولادیمیر پوتین
نتانیاهو رابطهای دوستانه و گرمی با رئیسجمهور روسیه داشته و او را در کتاب خود فردی «باهوش، پیچیده و مصمم به بازگرداندن عظمت تاریخی روسیه» توصیف کرده است. اما، روابط آنها پس از آغاز جنگ غزه دچار تنش شده است.
رابطه نتانیاهو با ویکتور اوربان
او رابطهای دیرینه و نزدیک با اوربان دارد. در دوران وزارت دارایی نتانیاهو، اوربان تحت تأثیر او قرار گرفت و از وی مشورت میگرفت.
رابطه نتانیاهو با سیلویو برلوسکونی
نتانیاهو او را «یکی از بهترین دوستان» اسرائیل نامیده است.
رابطه نتانیاهو با نارندرا مودی
روابط بسیار نزدیکی با مودی برقرار کرده و همکاریهای میان اسرائیل و هند در دوره رهبری این دو کشور توسعه یافته است.
رابطه نتانیاهو با ژائیر بولسونارو
او روابط گرمی با بولسونارو برقرار کرده است.
رابطه نتانیاهو با خاویر میلی
نتانیاهو او را «دوستی بزرگ برای کشور یهود» توصیف کرده است.
رابطه نتانیاهو با رهبران چین
از سال ۲۰۲۳، به دلیل تیره شدن روابط با آمریکا، نتانیاهو بهطور فزایندهای به دیپلماسی با چین روی آورده است. با این حال، موضع بیطرف چین در جنگ غزه، روابط را پیچیدهتر کرده است.
رابطه نتانیاهو با لهستان
در سال ۲۰۱۸، اظهارات نخستوزیر لهستان مبنی بر اینکه «یهودیان نیز در هولوکاست نقش داشتند» با واکنش تند نتانیاهو مواجه شد. پس از تنش دیپلماتیک، در ژوئن همان سال، طرفین بیانیهای مشترک برای آرامسازی اوضاع صادر کردند.
رابطه نتانیاهو با اوکراین
در سفر رئیسجمهور اوکراین به اسرائیل، نتانیاهو درباره سیاست رسمی اوکراین در تجلیل از همدستان نازیها، مانند رومن شوخویچ، سکوت کرد و این موضوع مورد انتقاد قرار گرفت.
رابطه نتانیاهو با رجب طیب اردوغان
روابط بسیار پرتنشی میان این دو رهبر وجود دارد. اردوغان نتانیاهو را «قصاب کودکان فلسطینی» و «تروریست» نامیده است، و در مقابل، نتانیاهو اردوغان را «دیکتاتور» و «حامی بزرگ حماس» توصیف کرده است. در سال ۲۰۱۹، نتانیاهو همچنین عملیات نظامی ترکیه در سوریه را محکوم و نسبت به پاکسازی قومی کردها هشدار داد.
رابطه نتانیاهو با رهبران آمریکا
رابطه نتانیاهو با دونالد ترامپ
رابطهای نزدیک و همسو: نتانیاهو روابط بسیار نزدیکی با رهبران حزب جمهوریخواه دارد، از جمله میت رامنی که از دهه ۱۹۷۰ و زمانی که هر دو در شرکت مشاوره «Boston Consulting Group» همکاری میکردند، با او آشنا شد.
روابط با ترامپ: دوستی نتانیاهو با خانواده ترامپ به دهه ۱۹۸۰ بازمیگردد. ترامپ در انتخابات ۲۰۱۳ اسرائیل با انتشار ویدئویی از حمایت خود از نتانیاهو کرد. در سال ۲۰۱۹، نتانیاهو نام یکی از شهرکهای جولان اشغالی را به افتخار ترامپ، «رمات ترامپ» گذاشت.
تنش در پایان دوران ترامپ: پس از تبریک نتانیاهو به جو بایدن بهدنبال پیروزی در انتخابات ۲۰۲۰، ترامپ از نتانیاهو ابراز نارضایتی کرد و گفت که «اشتباه بزرگی مرتکب شده است».
رابطه نتانیاهو با باراک اوباما
روابط پرتنش: روابط میان نتانیاهو و دولت اوباما بسیار پرتنش بود. در نشست G-20 سال ۲۰۱۱، نیکولا سارکوزی، رئیسجمهور فرانسه، خطاب به اوباما گفت «نمیتوانم نتانیاهو را تحمل کنم، او دروغگو است» و اوباما پاسخ داد: «تو از او خستهای، ولی من هر روز باید با او سروکار داشته باشم.»
اتهامات متقابل: در سال ۲۰۱۴، یک مقام ارشد دولت اوباما نتانیاهو را «ترسو» (chickenshit) خواند و اوباما از سیاستهای او در قبال آمریکا انتقاد کرد. نتانیاهو پاسخ داد که «امنیت اسرائیل برای کسانی که به من حمله میکنند، اهمیتی ندارد».
تصویب قطعنامه شورای امنیت علیه شهرکسازی: در دسامبر ۲۰۱۶، آمریکا با عدم استفاده از وتو اجازه داد قطعنامهای علیه شهرکسازی اسرائیل تصویب شود. دفتر نخستوزیر اسرائیل دولت اوباما را به «همدستی پنهانی» با طراحان این قطعنامه متهم کرد.
رابطه نتانیاهو با جو بایدن
رابطهای دیرینه اما پرتنش: بایدن و نتانیاهو بیش از چهار دهه رابطه دوستانه داشتهاند، اما در بهار ۲۰۲۴، روابط دو طرف بهدلیل عملیات نظامی اسرائیل در رفح تیره شد.
نشانههایی از ناراحتی: بایدن در برخی موارد، بهویژه درباره نحوه مدیریت جنگ غزه و رفتار با فلسطینیها، انتقادهایی را مطرح کرده است.
کتابهای بنیامین نتانیاهو
– International Terrorism: Challenge and Response (۱۹۸۱)
ناشر: Transaction Publishers
نقش: ویراستار
موضوع: مجموعهای از مقالات درباره تروریسم بینالمللی
شابک: 978-۰-۸۷۸۵۵-۸۹۴-۰
– Terrorism: How the West Can Win (۱۹۸۷)
ناشر: Avon
موضوع: راهکارهای مقابله با تروریسم از سوی کشورهای غربی
شابک: 978-۰-۳۸۰-۷۰۳۲۱-۰
– Fighting Terrorism: How Democracies Can Defeat Domestic and International Terrorism (۱۹۹۵)
ناشر: Farrar, Straus and Giroux
موضوع: تروریسم و نحوه مقابله دموکراسیها با آن
شابک: 978-۰-۳۷۴-۱۵۴۹۲-۹
– A Durable Peace: Israel and Its Place Among the Nations (۱۹۹۹، نسخه بازنویسیشده از چاپ ۱۹۹۳)
ناشر: Grand Central Publishing
موضوع: جایگاه اسرائیل در منطقه و راهکارهای صلح پایدار
شابک: 978-۰-۴۴۶-۵۲۳۰۶-۶
– Bibi: My Story (۲۰۲۲)
ناشر: Simon & Schuster
موضوع: خودزندگینامه (اتوبیوگرافی) نتانیاهو؛ شامل خاطرات شخصی، سیاسی و بینالمللی
شابک: 978-۱-۶۶۸۰-۰۸۴۴-۷
تظاهرات ضد نتانیاهو
تظاهرات ضد بنیامین نتانیاهو در طول سالهای نخستوزیریاش، بهویژه در دهههای اخیر، یکی از مهمترین جنبههای سیاست داخلی اسرائیل محسوب میشود. این تظاهرات دلایل متعددی داشته و اقشار مختلف جامعه اسرائیل در آن شرکت کردهاند. در ادامه، مهمترین موجهای اعتراضها علیه نتانیاهو آورده شده است:
تظاهرات علیه فساد و محاکمه نتانیاهو (۲۰۱۹–۲۰۲۱)
پس از اعلام رسمی کیفرخواست نتانیاهو در پروندههای مرتبط با فساد، رشوهخواری و سوءاستفاده از قدرت (معروف به پروندههای ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۴۰۰۰)، موج وسیعی از اعتراضات مردمی در سراسر اسرائیل شکل گرفت.
محل اصلی تجمعها: روبهروی اقامتگاه رسمی نخستوزیر در خیابان بالفور، اورشلیم (بیتالمقدس).
مطالبات: استعفای نتانیاهو، برگزاری انتخابات زودهنگام، رعایت اصول دموکراتیک.
ویژگیها: حضور گسترده جوانان، اعضای جامعه مدنی، نظامیان بازنشسته و خانوادههای قربانیان کرونا.
تظاهرات علیه اصلاحات قضایی (۲۰۲۳)
دولت راستگرای نتانیاهو با همکاری احزاب مذهبی و افراطی، طرحهایی برای محدود کردن اختیارات دیوان عالی کشور ارائه داد. این اقدامات منجر به بزرگترین موج تظاهرات عمومی در تاریخ اسرائیل شد.
مخالفان: وکلا، قضات سابق، فعالان حقوق بشر، پزشکان، افسران ارتش ذخیره، صاحبان کسبوکار.
ابزارهای اعتراض: اعتصابات، راهپیماییهای میلیونی، بستن جادهها، تعطیلی سراسری شرکتها.
نتیجه موقت: بخشی از اصلاحات متوقف یا به تأخیر افتاد؛ اما همچنان اختلافات سیاسی ادامه دارد.
تظاهرات پس از جنگ غزه (۲۰۲۳–۲۰۲۵)
پس از آغاز جنگ گسترده در غزه و کشته شدن هزاران فلسطینی و اسرائیلی، برخی خانوادههای گروگانها و فعالان صلح نیز به اعتراضات پیوستند.
مطالبات جدید: آتشبس، بازگرداندن گروگانها از غزه، تغییر راهبرد جنگی دولت.
شعارها: «بیبی، برو خونه»؛ «دموکراسی، نه دیکتاتوری»؛ «به گروگانها اهمیت بده، نه سیاست».
واکنش نتانیاهو و دولت:
نتانیاهو در بیشتر موارد، معترضان را متهم به «نخبهگرایی» یا «چپگرایی افراطی» کرده است.
اعضای دولت گاهی معترضان را متهم کردهاند که در تلاش برای «کودتای غیرانتخابی» هستند.
با این حال، فشار اعتراضات، برخی تصمیمات کابینه را به تأخیر انداخت.
صحبت نتانیاهو در مورد ایران
نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در طول دهههای گذشته همواره یکی از سرسختترین منتقدان سیاستهای جمهوری اسلامی ایران بوده است. او در سخنرانیهای داخلی، بینالمللی و بهویژه در مجامع جهانی مانند سازمان ملل، بارها نسبت به تهدیدات ایران هشدار داده است. در ادامه، محورهای اصلی سخنان نتانیاهو دربارهٔ ایران ذکر شده است:
۱. برنامه هستهای ایران
نتانیاهو همواره ادعا کرده است که:
ایران در تلاش برای ساخت سلاح هستهای است و برنامه هستهایاش صلحآمیز نیست.
او توافق برجام (۲۰۱۵) را «توافقی بد» میداند که به ایران اجازه میدهد در آیندهای نزدیک به بمب دست یابد.
در سخنرانی معروفش در سازمان ملل (۲۰۱۲)، تصویری از یک بمب کشید و گفت:
«ایران تا کمتر از یک سال دیگر به آستانهٔ ساخت بمب میرسد.»
۲. تهدیدات منطقهای
نتانیاهو بارها ایران را به حمایت از گروههای تروریستی در منطقه متهم کرده است:
حمایت از حزبالله، حماس و جهاد اسلامی را علت اصلی بیثباتی در خاورمیانه میداند.
ادعا دارد که ایران قصد دارد از خاک سوریه و لبنان برای حمله به اسرائیل استفاده کند.
گفته است: «ما اجازه نخواهیم داد ایران در مرزهای شمالیمان پایگاه نظامی ایجاد کند.»
۳. عملیاتهای سری و اطلاعاتی
در سال ۲۰۱۸، نتانیاهو مدعی شد موساد موفق شده است آرشیو مخفی هستهای ایران را از تهران خارج کند.
در کنفرانسی در تلآویو، او اسناد و دیسکهایی را نمایش داد و گفت:
«ایران دروغ میگوید که هرگز برنامهٔ ساخت بمب اتم نداشته است. ما حالا اسنادش را داریم.»
۴. رابطه با آمریکا و تلاش برای لغو برجام
نتانیاهو نقش مهمی در قانعکردن دونالد ترامپ برای خروج از توافق هستهای (۲۰۱۸) داشت.
او همچنین روابط خود را با کنگره آمریکا برای افزایش فشار اقتصادی و دیپلماتیک بر ایران تقویت کرد.
در سخنرانیاش در کنگرهٔ آمریکا (۲۰۱۵) بدون دعوت اوباما، حضور یافته و گفت:
«برجام راه ایران به بمب اتم را هموار میکند، نه متوقف.»
۵. موضعگیری در جنگ غزه ۲۰۲۳ و پس از آن
پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ توسط حماس، نتانیاهو بار دیگر ایران را به دست داشتن در حمایت و تحریک این حملهها متهم کرد:
«دشمن واقعی پشت صحنه، رژیم ایران است. آنها مغز متفکر، تأمینکننده مالی و پشتیبان این حملاتاند.»
نتانیاهو و رضا پهلوی
اگرچه نتانیاهو و رضا پهلوی از مواضع و هویتهای سیاسی متفاوتی برخوردارند، اما هر دو:
– منتقدان سرسخت جمهوری اسلامی ایران هستند.
– خواستار تضعیف یا تغییر ساختار حکومت در ایران شدهاند.
– بر لزوم حمایت بینالمللی از مردم ایران برای رسیدن به آزادی تأکید دارند.
رضا پهلوی بارها تصریح کرده است که با هرگونه جنگ یا حمله نظامی مخالف است، اما از تحریمهای هدفمند و فشار سیاسی بر رژیم ایران حمایت میکند؛ موضعی که تا حدی با نتانیاهو در دورههایی همراستا بوده است.
حمله نتانیاهو به ایران
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، یکی از سرسختترین منتقدان جمهوری اسلامی ایران و برنامه هستهای این کشور بوده است و بارها موضعگیریهای شدیدی علیه ایران داشته است. او ایران را بزرگترین تهدید امنیتی اسرائیل و حتی جهان میداند و هشدارهای متعددی درباره خطر توسعه سلاح هستهای توسط ایران داده است.
نکات کلیدی درباره حمله نتانیاهو نسبت به ایران:
تهدیدات نظامی و هشدارها
نتانیاهو بارها اعلام کرده است که اسرائیل حق دفاع از خود را در برابر تهدیدات ایران محفوظ میدارد و در مواردی تلویحاً یا مستقیم تهدید به اقدام نظامی کرده است. مثلا در سخنرانیهای عمومی، او گفته که اسرائیل قادر است در صورت نیاز، برنامه هستهای ایران را نابود کند.
مبارزه دیپلماتیک و فشار بینالمللی
نتانیاهو نقش فعالی در جلب حمایت آمریکا و کشورهای غربی برای تحریم و فشار علیه ایران داشته است، بهویژه در زمانی که مذاکرات هستهای ایران و قدرتهای جهانی در جریان بود. او مذاکرات را «خطری برای امنیت جهانی» خوانده و با برجام (توافق هستهای ۲۰۱۵) مخالفت کرده است.
اقدامات سری و اطلاعاتی
در دورههای مختلف، گزارشهایی درباره عملیات سایبری، خرابکاری در تأسیسات هستهای و ترور دانشمندان ایرانی منتشر شده که اسرائیل (و بهویژه سازمان اطلاعات آن، موساد) به آن متهم شده است. این اقدامات در راستای مقابله با برنامه هستهای ایران انجام شده است.
سخنرانیهای جنجالی در سازمان ملل و مجامع بینالمللی
نتانیاهو در سخنرانیهای مهم مانند مجمع عمومی سازمان ملل، برنامه هستهای ایران را «تهدیدی وجودی» برای اسرائیل و جهان خوانده و نسبت به آن هشدار داده است.
موقعیت فعلی
با افزایش تنشها در منطقه و درگیریهای متعدد، احتمال برخورد نظامی مستقیم میان اسرائیل و ایران همچنان یکی از گزینههای موردبحث است، هرچند اسرائیل معمولاً از تأیید رسمی چنین حملاتی خودداری میکند.
نتانیاهو ایران
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر پیشین اسرائیل، همواره ایران را یکی از بزرگترین تهدیدهای امنیتی برای کشورش و منطقه خاورمیانه معرفی کرده است. مواضع او نسبت به ایران، بهویژه در زمینه برنامه هستهای، بسیار سختگیرانه و تند بوده و بخش مهمی از سیاست خارجیاش را تشکیل میدهد.
او بارها ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای متهم کرده و این برنامه را خطری جدی برای امنیت اسرائیل دانسته است. در سخنرانیهای متعدد، از جمله در سازمان ملل، هشدار داده است که اسرائیل اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هستهای دست یابد و در صورت نیاز، اقدامات نظامی را نیز در نظر دارد. یکی از لحظات مهم این مواضع، نمایش تصاویر سهبعدی از تأسیسات هستهای ایران در سال ۲۰۱۸ بود که برنامه هستهای ایران را برای افکار عمومی جهانی به تصویر کشید.
علاوه بر برنامه هستهای، نتانیاهو نسبت به نفوذ ایران در کشورهای منطقه مانند سوریه و لبنان نیز ابراز نگرانی کرده و آن را تهدیدی برای ثبات منطقه و امنیت اسرائیل دانسته است. او بارها هشدار داده که اسرائیل، بهویژه در مقابل گسترش قدرت نظامی ایران و گروههای وابسته مانند حزبالله، واکنشهای سخت و پیشگیرانه نشان خواهد داد.
مواضع تند او منجر به افزایش تنشها در منطقه و چالشهای دیپلماتیک شده است. برخی منتقدان معتقدند سیاستهای تهاجمی نتانیاهو، فضای گفتوگو و مذاکرههای دیپلماتیک را محدود کرده و احتمال درگیری نظامی را بالا برده است.
در مجموع، ایران یکی از اصلیترین محورهای سیاستهای امنیتی و خارجی بنیامین نتانیاهو بوده است و پس از دوره نخستوزیریاش نیز، این موضوع در اولویتهای امنیتی اسرائیل باقی مانده است.
نتانیاهو و پزشکیان
پزشکیان، مانند بسیاری از سیاستمداران ایرانی، برنامه هستهای ایران را حق مسلم کشور میداند و در برابر تهدیدات اسرائیل و نتانیاهو موضعگیریهای محکمی دارد. او معمولاً تأکید میکند که تهدیدات خارجی (بهویژه از سوی اسرائیل) موجب اتحاد و مقاومت بیشتر مردم و مسئولان ایران خواهد شد.
از سوی دیگر، پزشکیان و دیگر نمایندگان مجلس بارها سیاستهای دولتهای اسرائیل را در مورد فلسطین، شهرکسازی و فشار بر ایران محکوم کردهاند. این موضعگیریها در سخنرانیها و مواضع رسمیشان بازتاب یافته است. این دو دیدگاه متناقض را نشان میدهد: مخالفت با سیاستهای اسرائیل در برخی حوزهها و مخالفت با تهدیدات احتمالی آن در حوزه دیگر.
نتانیاهو و پهپاد
در آگوست ۲۰۲۴، یک پهپاد حزبالله لبنان به اقامتگاه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر سابق اسرائیل، در شهر قیساریه اصابت کرد. این حادثه نشاندهنده تنشهای منطقهای و درگیریهای احتمالی است.
تهدید جدی نتانیاهو علیه برنامه هستهای ایران
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر سابق اسرائیل، بارها برنامه هستهای ایران را بهعنوان بزرگترین تهدید امنیتی برای اسرائیل و منطقه خاورمیانه معرفی کرده است. او در سالهای نخستوزیری خود مواضع سرسختانهای در قبال ایران اتخاذ کرد و بر ضرورت جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای تأکید داشت، حتی از گزینه نظامی بهعنوان راهحلی محتمل نام برده است.
نتانیاهو در سخنرانیها و نشستهای بینالمللی، برنامه هستهای ایران را غیرقانونی و تهدیدی برای صلح جهانی توصیف کرده و خواستار تحریمهای سختتر علیه تهران شده است. یکی از اقدامات جنجالی او، ارائه یک مدل سهبعدی از تأسیسات هستهای ایران در سازمان ملل بود که با هدف نشان دادن عمق برنامه هستهای ایران انجام شد.
نتانیاهو تهدید ایران
این مواضع تند نتانیاهو علاوه بر تشدید تنشها میان دو کشور، نگرانیهای جهانی را نیز برانگیخته است، زیرا هرگونه اقدام نظامی علیه ایران میتواند بحران در منطقه را تشدید کند. در مقابل، ایران تأکید دارد که فعالیتهای هستهای خود صلحآمیز است و تهدیدهای اسرائیل را رد میکند، آن را بخشی از سیاستهای خصمانه تلآویو علیه خود میداند.
در مجموع، تهدیدهای نتانیاهو علیه برنامه هستهای ایران نه تنها تنشهای منطقهای را افزایش داده، بلکه روند مذاکرات بینالمللی برای کنترل برنامه هستهای تهران را پیچیدهتر کرده است. این موضوع همچنان یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی اسرائیل و منطقه است.
نتانیاهو اورانیوم
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر سابق اسرائیل، یکی از سرسختترین منتقدان برنامه هستهای ایران بوده است، با تمرکز ویژه بر روی غنیسازی اورانیوم در ایران. او بارها اعلام کرده است که ایران در حال پیشرفت در مسیر دستیابی به مواد لازم برای ساخت سلاح هستهای است و این تهدیدی مستقیم برای امنیت اسرائیل و منطقه خاورمیانه محسوب میشود.
او در سخنرانیهای متعدد، بهویژه در مجامع بینالمللی مانند سازمان ملل، با ارائه اسناد و تصاویر، ادعا کرده که ایران مخفیانه تلاش میکند تا اورانیوم غنیشده با درصد بالا تولید کند که میتواند در ساخت بمب هستهای به کار رود. یکی از معروفترین لحظات، ارائه تصاویر سهبعدی تأسیسات هستهای ایران در سال ۲۰۱۸ بود که نشاندهنده ابعاد برنامههای پنهانی اورانیومسازی در ایران بود.
نتانیاهو همچنین بر این باور است که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به اندازه کافی مانع پیشرفت ایران در غنیسازی اورانیوم نشده است و این کشور همچنان در حال توسعه ظرفیتهای هستهای خود است. او هشدار داده در صورت ادامه پیشرفت ایران در زمینه اورانیوم غنیشده، ممکن است اسرائیل اقدام نظامی پیشگیرانهای انجام دهد تا مانع دستیابی تهران به سلاح هستهای شود.
این مواضع باعث افزایش تنشها بین ایران و اسرائیل شده است و موضوع غنیسازی اورانیوم یکی از محورهای اصلی درگیریهای سیاسی و امنیتی میان دو کشور است.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
برجام و اف ای تی اف مسعود پزشکیان علیرضا بیرانوند فوتبالیست کفش آنتونی دیویس